سؤالات تشريحي درس دين و زندگي پيش دانشگاهي
درس اول آبشار نور
1 ) سؤالاتي مانند: «چرا موجودات جهان هستند؟» يا «چه ضرورتي باعث هستي موجودات شده است؟» و يا «آيا
موجوداتي كه اكنون هستند، ممكن بود نباشند؟» و... در چه شرايطي مطرح مي شوند؟ ص 6
2 ) ترجمه ي عبارات قرآني زير را بنويسيد. ص 7
الف- يا أيها الناس ب - و الله هو الغني الحميد ج – و يأت بخلق جديد
3 ) دو پيام آيه ي 15 سوره ي فاطر: «يا أيها الناس أنتم الفقراء الي الله و الله هو الغني الحميد» را بنويسيد. ص 7
4 ) پيام آيه ي 16 سوره ي فاطر چيست؟ «إن يشأ يذهبكم و يأت بخلق جديد» ص 7
5 ) پيام اين آيه را بنويسيد: «و ما ذلك علي الله بعزيز» ص 7
6 ) معناي «حق و حقيقت» را با ذكر مثال بيان كنيد. ص7
7 ) برترين حق و حقيقت چيست؟ چرا؟ ص 8
8 ) قرآن كريم براي معرفت عميق تر به خداوند چه راهي را معرفي نموده است؟ ص 8
9 ) حقيقت وجود و هستي مخلوقات جهان چگونه است؟ ص 8 (مقدمه ي اول)
10) اگر چيزي وجودش از خودش نباشد، چگونه موجود مي شود؟ ص 8 (مقدمه ي دوم)
11) در چه صورتي يك موجود در هستي به ديگري نيازمند نيست؟ ص 8 (مقدمه ي دوم)
12) منشأ هستي انسان و مجموعه ي جهان از كجاست؟ ص 8 (نتيجه)
13) براي اثبات نيازمندي جهان هستي به خداوند يك استدلال بنويسيد. ص 9 (خلاصه ي استدلال ص 8)
14) آيا نيازمندي موجودات به خداوند تنها در مرحله ي به وجود آمدن است؟ چرا؟ ص 9
15) رابطه ي خدا با جهان را با موارد زير تطبيق دهيد: ص 9
الف- كسي كه هديه اي به دوستش مي دهد ب – روشنايي با لامپ ج – موج با دريا
16) چرا در قرآن كريم خداوند با صفت «غني» ياد شده است؟ ص 9
17) كسب كمالات انسان را نسبت به هر يك از موارد زير بررسي كنيد: ص 9
الف- ساير انسان ها ب - خداوند
18) درك هر چه بهتر فقر و نيازمندي به خداوند توسط انسان چه تأثيري بر او دارد؟ ص 9
19) نيازمندي وجودي مخلوقات به خداوند شامل كدام مراحل است؟ ص 9
20) در جدول زير «رابطه ي جهان با خدا» را با «رابطه ي ساعت ساز با ساعت» مقايسه كنيد. ص
|
شباهت ها |
تفاوت ها |
|
1- |
1- |
|
2- |
2- |
|
3- |
3- |
|
4- |
4- |
سؤالات امتيازي بخش براي مطالعه
21) هستي بخشي خداوند به موجودات را با بخشيدن مال يك ثروتمند به فقير مقايسه كنيد. ص 10
22) كدام معرفت برتر و عميق نسبت به خداست كه براي نوجوان در دسترس و امكان پذير است؟ چرا؟ ص 12
درس دوم يگانه ي بي همتا
1) مهم ترين اعتقاد ديني و پايه و اساس آن چيست؟ ص 15
2) ارزش و اعتبار اعتقادات ديني به چه چيز وابسته است؟ ص 15
3) جايگاه نگرش توحيدي در قرآن چگونه است؟ ص 15
4) دنياي كنوني از نظر اعتقاد به خدا چگونه است؟ ص 15
5) رابطه ي اعتقاد به توحيد با ساير اعتقادات و اعمال زندگي ما چيست؟ ص 15
6) كدام روابط در زندگي انسان هاي امروز فاقد ديدگاه توحيدي است؟ ص 15
7) تقابل حق و باطل را با كدام تقابل مي توان منطبق دانست؟ ص 15
8) زنده ترين مسأله ي پيش روي انسان ها در جهان حاضر كدام است؟ ص 15
9) ترجمه ي عبارات قرآني زير را بنويسيد: ص 16
الف- و خلق كل شيء ب - لا إله إلا هو خالق كل شيء فاعبدوه ج- و هو علي كل شيء وكيل
10) معناي توحيد چيست؟ و اعتقاد به توحيد به چه معناست؟ ص 16
11) مراتب توحيد را فقط نام ببريد. ص 16 و 17 و 21
12) توحيد ذاتي را تعريف كنيد. ص 16 و 17
13) منظور از شرك ذاتي چيست؟ ص 17
14) شرك ذاتي بيشتر در چه جوامعي رواج داشته است؟ ص 17
15) برخي از اعتقادات قائلين به شرك ذاتي را بنويسيد. ص 17
16) براي اثبات توحيد ذاتي چهار دليل ذكر كنيد. ص 17
17) دعوت پيامبران چگونه توحيد ذاتي را اثبات مي كند؟ ص 17
18) گرايش فطري بشر به خداوند چگونه توحيد ذاتي را اثبات مي كند؟ ص 17
19) چگونه مي توان با استناد به نظم و يكپارچگي جهان توحيد ذاتي را اثبات كرد؟ ص 17
20) با توجه به كمال مطلق بودن خداوند، چگونه مي توان توحيد ذاتي را اثبات نمود؟ ص 17
21) دو محور اصلي در اعتقاد به توحيد افعالي كدامند؟ ص 17 و 18
22) براي محور اول توحيد افعالي با توجه به نيازمندي موجودات به خداوند يك استدلال بنويسيد. ص 17 و 18
23) براي محور اول توحيد افعالي با توجه به كمال مطلق بودن خداوند يك استدلال بنويسيد. ص 17 و 18
24) عبارت «لا حول و لا قوه الا بالله العلي العظيم» بيانگر كدام محور توحيد افعالي است؟ ص 18
25) اعتقاد به توحيد افعالي چگونه در نماز با عبارت «بحول الله و قوته أقوم و أقعد» بيان مي شود؟ ص 18
26) آيا اعتقاد به توحيد افعالي به معناي انكار خاصيت پديده ها است؟ توضيح دهيد. ص 19
27) منظور از شرك افعالي چيست؟ ص 19
28) درك اين حقيقت كه همه ي حوادث و تأثيرات جهان از خداست، ما را به چه نتيجه اي مي رساند؟ ص 19
29) شاخه هاي توحيد افعالي را فقط نام ببريد. ص 19 و 20
30) توحيد در مالكيت به چه معناست؟ ص 19
31) در چه صورت مالكيت غير خدا قابل پذيرش است؟ ص 19
32) منظور از توحيد در ولايت چيست؟ ص 19
33) ولايت اشخاص در چه صورتي قابل قبول است؟ ص 19
34) قبول ولايت پيامبر صلي الله عليه و اله و سلم به چه معنا است؟ ص 19 و 20
35) توحيد در ربوبيت و تدبير را تعريف كنيد. ص 20
36) قرآن كريم بر كدام يك از انواع توحيد تأكيد فرموده است؟ چرا؟ ص 20
37) شرك در ربوبيت و تدبير به چه معناست؟ ص 20
38) آيا اعتقاد به توحيد در ربوبيت و تدبير به معناي انكار قدرت پرورش و مديريت موجودات و يا انسان ها است؟ با ذكر يك مثال توضيح دهيد. ص 20
39) كار باغبان در مقايسه با ديگران و در مقايسه با خدا منسوب به كيست؟ توضيح دهيد ص 20 و 21
40) ارتباط هر يك از آيات مندرج در جدول زير را با انواع توحيد بررسي نموده و در محل مناسب علامت بزنيد. (بعضي از آيات ممكن است با بيش از يك نوع توحيد ارتباط داشته باشد). ص 21
|
آيه |
توحيد ذاتي |
توحيد افعالي |
|
توحيد در مالكيت |
توحيد در ولايت |
توحيد در ربوبيت و تدبير |
|
و خلق كل شيء |
|
|
|
|
|
و هو بكل شي ء عليم |
|
|
|
|
|
ذلكم الله ربكم |
|
|
|
|
|
خالق كل شيء |
|
|
|
|
|
و هو علي كل شيء وكيل |
|
|
|
|
|
ما لهم من دونه ولي |
|
|
|
|
|
و لا يشرك في حكمه أبدا |
|
|
|
|
41) توحيد صفاتي را تعريف كنيد. ص 21
42) از ديدگاه اميرالمؤمنين عليه السلام عالي ترين مرتبه ي توحيد كدام است؟ ص 21
43) كدام يك از آيات سوره ي توحيد به توحيد ذاتي اشاره دارد؟ ص 22
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه
44) اعتقادات مختلف در خصوص تأثير پديده ها را بنويسيد. ص 22
45) سه دليل در رد نظر كساني كه درخواست شفا از پيامبر(ص) را شرك مي دانند بنويسيد. ص 22 و 23
46) با ذكر يك مثال قرآني توضيح دهيد كه ايمان و عمل صالح چه تأثيري در مقامات انساني ايجاد مي نمايد؟ ص 24
درس سوم حقيقت بندگي
1 ) هر يك از عبارات زير به كدام يك از انواع توحيد اشاره دارد؟ ص 27 و 28
الف- سرچشمه ي خوبي ها و زيبايي ها خداست. ب - تنها وجود مستقل خداست.
ج - انسان خدا را به يگانگي مي شناسد. د - تنها مدبر و مالك و سرپرست جهان خداست.
2 ) ترجمه ي آيات زير را بنويسيد: ص 27
الف- إن الله ربي و ربكم فاعبدوه هذا صراط مستقيم ب - و إليه تُرجَعون
ج - لا إله إلا هو سبحانه عما يشركون د - و إلي الله عاقبه الأمور
3 ) با درك كدام اعتقادات انسان به اين نتيجه مي رسد كه تنها بايد خدا را اطاعت كند؟ ص 28
4 ) اگر اطاعت از غير خدا نا بجا و غلط است، چگونه مي توان از پيامبر و جانشينانش عليهم السلام اطاعت كرد؟ ص 28
5 ) چرا اطاعت از پيامبر و جانشينانش عليهم السلام لازمه ي توحيد عملي است؟ص 28
6 ) توحيد عملي با چه عنوان ديگري خوانده مي شود و نتيجه ي چيست؟ ص 29
7 ) منظور از توحيد عملي چيست؟ ص 29
8 ) آيه 51 سوره ي آل عمران: «إن الله ربي و ربكم فاعبدوه هذا صراط مستقيم» چگونه بيانگر ارتباط توحيد افعالي و توحيد عملي است؟ ص 28
9 ) انسان موحد داراي چگونه شخصيتي است؟ چرا؟ ص 29
10) نقطه ي مقابل توحيد عملي چيست؟ مراتب آن را بنويسيد. ص 29
11) تفاوت شرك جلي با شرك خفي در چيست؟ ص 29
12) انسان مشرك داراي چگونه شخصيتي است؟ چرا؟ ص 29
13) در چه صورت انسان با وجود كشش هاي گوناگون به آرامش خواهد رسيد؟ ص 29
14) شخصيت انسان موحد و انسان مشرك در قرآن چگونه ترسيم شده است؟ ص 29
15) آرامش انسان موحد در فرمانبري از خداوند چه زماني كامل مي شود؟ ص 29
16) سخن حضرت يوسف عليه السلام را خطاب به مشركين بنويسيد. ص 30
17) منظور از توحيد عملي در بعد اجتماعي آن چيست؟ ص 30
18) با توجه به بعد اجتماعي توحيد عملي، ولايت طاغوت را توضيح دهيد. ص 30
19) شرط تحقق بعد اجتماعي توحيد چيست؟ ص 30
20) نظام اسلامي حاكم بر كشورمان چگونه منطبق با بعد اجتماعي توحيد عملي محسوب مي شود؟ ص 30
21) شباهت هاي دو بعد فردي و اجتماعي توحيد عملي را با يكديگر بنويسيد. ص 30
22) در جدول زير ارتباط آيات را با توحيد عملي در دو بعد فردي و اجتماعي آن مشخص نماييد. ص 31
|
آيه |
توحيد عملي |
|
بعد فردي |
بعد اجتماعي |
|
ان الله ربي و ربكم فاعبدوه هذا صراط مستقيم |
|
|
|
لا إله إلا هو |
|
|
|
إتخذوا أحبارهم و رهبانهم أرباباً من دون الله |
|
|
|
و ما أمروا إلا ليعبدوا إلهاً واحدا |
|
|
|
ًأن اعبدوا الله و اجتنبوا الطاغوت |
|
|
|
و من يسلم وجهه إلي الله و هو محسن فقد استمسك بالعروه الوثقي |
|
|
|
ألا لله الدين الخالص و الذين اتخذوا من دونه أولياء ما نعبدهم إلا ليقربونا زلفي |
|
|
23) تفاوت ميان مراتب سه گانه ي توحيد با توحيد عملي چيست؟ ص 31
24) تقسيم بندي شرك و توحيد را بنويسيد. ص 31
25) عبارت هاي نماز را با انواع توحيد ذاتي، توحيد افعالي و توحيد عملي تطبيق دهيد. ص 31
الف- الحمد لله رب العالمين ب – مالك يوم الدين ج – إياك نعبد و إياك نستعين
د – إهدنا الصراط المستقيم ه – قل هو الله أحد و – لم يلد و لم يولد
ز – و لم يكن له كفواً أحد ح – لا إاله إلا الله ط – وحده لا شريك له
ي – سبحان الله ك – الله اكبر
26) جاهاي خالي را با عبارات مناسب پر كنيد: ص 32
الف- توحيد، محور و روح زندگي ......................، و شرك، محور و روح زندگي ...................... است.
ب – اعتقاد به توحيد داراي آثار ................. و .................... است.
ج – تحقق توحيد در فرد و در جامعه داراي ................... و ........................ است.
27) چرا برخي ار افراد در تبيين علمي پديده هاي جهان، تدبير خدا را ناديده مي گيرند؟ ص 32
28)كساني كه از حضور لحظه به لحظه ي حداوند در امور جهان غافلند، در چه شرايطي متوجه حضور خداوند مي -شوند؟ ص 32
29) آيا حوادث شگفت، همواره براي بيدار كردن انسان ها رخ مي دهد؟ توضيح دهيد. ص 32
30) ثبات در قوانين و رويدادهاي طبيعي كدام امكان را براي انسان ايجاد كرده است؟ ص 32
31) وجود كدام شرايط امكان برنامه ريزي براي زندگي را براي انسان ايجاد كرده است؟ ص 32
32) چه نتيجه گيري درست و نادرستي از عملكرد منظم پديده هاي جهان توسط انسان ها صورت مي گيرد؟ ص 33
33) بزرگترين عظمت از ديدگاه دانشمندان در عالم چيست؟ ص 33
34) حضور خداوند در كدام رويدادهاي جهان قابل مشاهده است؟ ص 33
35) درك حضور خداوند در رويدادهاي جهان چه تأثيري بر دانشمندان داشته است؟ ص33
36) لازمه ي به با رنشستن توحيد نظري چسيت؟ توضيح دهيد. ص 34
37) در چه صورت زندگي انسان خدايي تر مي شود؟ 34
38) آن چه كه امروزه مانع از تأمل انسان ها در جهان خلقت گرديده چيست؟ ص 34
39) دل مشغوليهاي انسان عصر حاضر چه نتيجه اي در ارتباط با توجه به جهان خلقت براي او به بار آورده است؟ ص 34
40) فقدان فرصت تأمل در جهان خلقت يا فرار از آن چه تأثيري در بينش و نگرش افراد دارد؟ ص 34
41) وضعيت بت پرستي در جهان كنوني چگونه است؟ ص 34
42) جوهره ي بت پرستي چيست؟ ص 34
43) با توجه به جوهره ي بت پرستي، وضعيت كنوني جهان از نظر بت پرستي چگونه است؟ ص 34
44) معيارهاي ثابت شرك و بت پرستي از ديدگاه قرآن كريم كدامند؟ ص 35
45) ريشه ي بت پرستي و شرك جديد چيست؟ ص 35
46) در مسير شناخت بت پرستي و شرك جديد توجه به كدام نكته حائز اهميت است؟ ص 35
47) جلوه هايي از شرك جديد را در ساختارهاي مختلف زندگي بشر بررسي كنيد. ص 35
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه و پيشنهاد
48) چرا خدا را نمي توان ديد؟ ص 36
49) آيا مي توان گفت دنيا مانع ديدن و رؤيت خداست؟ چرا؟ ص 36
50) با توجه به معناي «غير مادي» بودن امكان رؤيت خدا را در دنيا و آخرت بررسي كنيد. ص 37
51) از ديدگاه امام صادق عليه السلام ديدن بر چند قسم است؟ و با كدام قسم آن مي توان خدا زا ديد؟ ص 37
52) معبود بودن خداوند كه در قرآن با واژه ي «إله» آمده است، مربوط به كدام نوع از اقسام توحيد است؟ ص 40
53) علت استفاده ي خداوند از روش استفهامي در آيات 59 تا 64 سوره ي نمل چيست؟ ص 39
54) چرا خداوند پس از بيان هر يك از رويدادهاي جهان عبارت «أ إله مع الله (آيا معبودي با خدا هست؟)» را تكرار فرموده است؟ ص 39 و40
درس چهارم اخلاص
1 ) هدف از خلقت انسان در آيه ي 56 سوره ي ذاريات چگونه بيان شده است؟ ص41
2 ) وظيفه ي انسان براي تحقق توحيد عملي چيست؟ ص 41
3 ) مسير توحيد عملي چگونه مسيري است؟ ص 42
4 ) پاسخ خداوند به دعاي مؤمنينُ در سوره ي حمد (اهدنا الصراط المستقيم) چيست؟ ص 42
5 ) رابطه ي دين و صراط مستقيم چيست؟ ص 42
6 ) مراتب بندگي افراد وابسته به چيست؟ ص 42
7 ) زندگي انسان صحنه ي نزاع بين كدام جهت گيري هاست؟ ص 43
8 ) در خواست خداوند از انسان در نزاع هميشگي وي در زندگي چيست؟ ص 43
9 ) در خواست خداوند از انسان در بندگي كردن چگونه در وجود او نهاده شده است؟ ص 43
10) وظيفه ي انسان در اجابت درخواست بندگي خدا از وي چيست؟ ص 43
11) اخلاص در بندگي و توحيد عبادي به چه معناست؟ ص 43
12) ميزان پيشروي انسان در مسير بندگي و اخلاص چه تأثيري بر او دارد؟ ص 43
13) نحوه ي سرسپردگي انسان به خداوند چيست؟ ص 44
14) پنج مورد از ثمرات توحيد عبادي و اخلاص در بندگي را نام ببريد. ص 44
15) زندگي پيشوايان ديني ما عليهم السلام، بيانگر كدام حقيقت در رابطه با توحيد عملي است؟ ص 44
16) راه هاي پيشروي در مسير بندگي كدامند؟ ص 46 تا 51
17) اولين قدم براي ورود به صراط مستقيم چيست؟ ص 46
18) خضوع در مقابل حق داراي چه نتايجي است؟ ص 46
19) كساني كه حق پذير نيستند، چگونه راه ورود حق را به روي خود مي بندند؟ ص 46
20) نقش «دل» در دوست داشتن چيست؟ ص 46
21) نتيجه ي پاسخ دل به هوي چيست؟ ص 47
22) حقيقت اسلام چيست و بزرگترين حق كدام است؟ ص 47
23) قرآن كريم همواره ايمان را همراه با چه چيز معرفي كرده است؟ چرا؟ ص 47
24) در جامعه ي اسلامي قرون اول و دوم هجري در رابطه با ايمان كدام انحراف فكري پيدا شد؟ ص 47
25) برخورد امامان شيعه عليهم السلام با گروه «مرجئه» چه بود؟ ص 47 و 48
26) جايگاه ايمان در منطق اسلام چيست؟ ص 48
27) پيامبر اسلام صلي الله عليه و أله و سلم در مورد لزوم عمل چه فرمايشي به دختر بزرگوارشان داشته اند؟ ص 48
28) خداوند به مؤمنين اهل عمل چه وعده اي داده است؟ ص 48
29) توجه دائمي به معاد چه تأثيري در تقويت عبوديت و توحيد عملي دارد؟ ص 48
30) در قرآن كريم، لزوم توجه به معاد با هشدار و توصيه به چه اموري مطرح شده است؟ ص 48
31) وظيفه ي ما در به ياد داشتن معاد و روز حساب چيست؟ ص 49
32) با مقايسه ي جدي بين كوتاهي عمر دنيا و جاودانگي آخرت، تجارت عاقلانه كدام است؟ و خردمند چه كسي است؟ ص 49
33) افزايش معرفت در توحيد نظري چگونه عامل تقويت توحيد عملي محسوب مي شود؟ ص 49
34) قرآن كريم به منظور افزايش معرفت در توحيد نظري چه توصيه اي دارد؟ ص 49
35) قرآن كريم با چه هدفي به طور مداوم و مكرر به تفكر و تعقل دعوت كرده است؟ ص 49
36) راز و نياز با خداوند را به عنوان عاملي براي تقويت توحيد عملي بررسي نماييد. ص 50
37) جايگاه ويژه ي نماز را به عنوان يكي از مصاديق راز و نياز با خداوند توضيح دهيد. ص 50
38) مهم ترين شرط در درستي نماز چيست؟ توضيح دهيد. ص 50
39) حضور قلب در نماز چه تأثيري بر ساير فعاليت هاي انسان دارد؟ ص 50
40) آيا پيشروي در مسير بندگي تنها با برنامه هاي فردي حاصل مي شود؟ توضيح دهيد. ص 51
41) توجه به چه اموري نشاندهنده ي تلاش براي تحقق توحيد و عدل در اجتماع است؟ ص 51
42) كساني كه نسبت به امور اجتماعي بي تفاوتند، تا چه حد در بندگي خداوند پيش رفته اند؟ ص 51
43) فرمايش پيامبر صلي الله عليه و أله و سلم را در مورد لزوم توجه به امور مسلمين بنويسيد. ص 51
44) نمونه هايي از توجه به امور مسلمين را در زندگي پيشوايان عليهم السلام بيان كنيد. ص 51 و 52
45) وضعيت افراد مختلف را در انجام فعاليت هاي روزمره بررسي كنيد. ص 52
46) منظور از انگيزه هاي متعارض در انجام كارها چيست؟ و چگونه اين تعارض از بين مي رود؟ ص 53
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه
47) درك ثمرات وصف ناشدني درخت عبوديت وابسته به چيست؟ ص 44
48) بنا به فرمايش رسول خدا صلي الله عليه و أله و سلم خداوند در ازاي بندگي، به فرزندان آدم چه وعده اي داده است؟ ص 44 و 45
49) با توجه به حديث فوق، اهداف متوسط و نهايي از خلقت انسان چيست؟ ص 45
درس پنجم بازگشت
1) حديثي قدسي در خصوص اشتياق خداوند نسبت به بندگان خويش بنويسيد. ص 54
2 ) انسان را از نظر توانايي مقابله با موانع بيروني با ساير موجودات مقايسه كنيد. ص 55
3 ) امكان اقدام و قيام عليه خود با كدام ويژگي انسان مرتبط است؟ ص 55
4 ) امكان قيام انسان، بر عليه كدام «خود» اوست؟ چگونه؟ ص 55
5 ) نحوه ي گرايش به خدا را در انسان بررسي كنيد. ص 55
6 ) اشتياق خداوند به رستگاري و سعادت بندگان چگونه است؟ ص 55
7 ) خروج از مسير الهي چگونه براي انسان رخ مي دهد؟ ص 56
8 ) چگونه با ارتكاب به گناه چراغ عقل و فطرت خاموش مي شود؟ ص 56
9 ) افزايش تدريجي حرمت شكني در مسير الهي، چه نتايجي را به بار مي آورد؟ ص 56 (پاسخ قبل)
10) پرتگاه هاي خطرناك سقوط انسان در ضلالت كدامند؟ توضيح دهيد. ص 57
11) گناهان را از نظر ميزان تخريب بررسي كنيد. ص 57
12) تأثيرات مخرب گناهان زير را مشخص كنيد: ص 57
الف- دروغ ب – مال حرام ج – خوار شمردن نماز
13) توجه به ناظر بودن خداوند به هنگام ارتكاب گناه، داراي كدام اثرات است؟ ص 57
14) وجود كدام ويژگي در انسان امكان «توبه» را براي او فراهم آورده است؟ ص 58
15) «توبه» به طور كلي به چه معناست؟ معناي آن را در موارد مقابل بنويسيد: الف- بنده ب – خداوند ص 58
16) در آيه ي 39 سوره ي مائده توبه به چه معنا به كار رفته است؟ مشخص كنيد. ص 58
17) چرا در آيه ي 39 سوره ي مائده گناه، ظلم ناميده شده است؟ ص 58
18) بين توبه ي بنده و توبه ي خداوند، چه مرحله اي وجود دارد؟ ص 58 آيه ي 39 سوره ي مائده
19) با توجه به آيه ي 23 سوره ي اعراف، اگر مغفرت الهي صورت نگيرد چه خواهد شد؟ ص 58
20) پذيرش توبه چه تأثيري در فرد توبه كننده پديد مي آورد؟ ص 59
21) چرا براي كسي كه متوجه خطاي خود شده هيچ اقدامي فوري تر از توبه نيست؟ ص 59
22) منظور از «پيرايش» در مراحل توبه چيست؟ ص 59
23) پس از پيرايش، مرحله ي بعدي در توبه چيست؟ ص 59
24) تأثير توبه را در پيرايش و مراحل پس از آن در كلام امير المؤمنين عليه السلام بررسي كنيد. ص 59
25) حديثي از رسول خدا صلي الله عليه و أله و سلم درباره ي توبه و تأثير آن بنويسيد. ص 59
26) قرآن كريم از توابين با چه عنواني ياد كرده است؟ ص 59
27) توبه را به عنوان تحولي معنوي تعريف كنيد. ص 60
28) مراحل توبه را نام ببريد. ص 60 و 61
29) مرحله ي اول توبه را تعريف كنيد. ص 60
30) روايتي در ارتباط با لزوم مرحله ي اول توبه بيان كنيد. ص 60
31) در چه صورت توبه تنها ادعا خواهد بود؟ ص 60
32) ركن دوم توبه را نام برده و تعريف كنيد. ص 60
33) اظهار ندامت و استغفار در چه صورت پذيرفته نيست؟ ص 60
34) تأثير منفي استغفار ظاهري چيست؟ حديثي از امام رضا عليه السلام در اين مورد بنويسيد. ص 60
35) تحول فرد را پس از مرحله ي اول و دوم توبه توضيح دهيد. ص 61
36) مرحله ي سوم توبه را توضيح دهيد. ص 61
37) آيا جبران حقوق مردم تنها در مسائل مادي مربوط به آن هاست؟ با ذكر مثال توضيح دهيد. ص 61
38) با توجه به لزوم جبران حقوق در توبه، چرا مسؤوليت علما، رهبران سياسي، دانشمندان و... سنگين تر از سايرين است؟ ص 61 و 62
39) وظيفه ي شخص تائب در جبران حقوق مربوط به خداوند چيست؟ ص 62
40) آيا غير از مراحل سه گانه ي توبه، مراتب ديگري برا ي آن وجود دارد؟ ص 62
41) توبه از چه نظر با توحيد عملي شباهت دارد؟ ص 62
42) منظور از توبه ي اجتماعي چيست؟ ص 62
43) راه اصلاح و معالجه ي جامعه از بيماري ها و انحرافات اجتماعي چيست؟ ص 63
44) در چه صورت اصلاح جامعه مشكل مي شود؟ ص 63
45) نمونه هايي از آثار كوتاهي مردم در اصلاح جامعه را ذكر كنيد. ص 63
46) قرآن كريم در رابطه با توبه ي اجتماعي چه مواردي را تذكر داده است؟ ص 63
47) سرگذشت حضرت يونس عليه السلام را در رابطه با توبه ي قومش بنويسيد. ص 63
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه
48) فرازهايي از دعاي افتتاح را كه بيانگر محبت خداوند به انسان خطاكار است، بنويسيد. ص 55
49) چرا خداوند حضرت داود عليه السلام را مأمور كرد تا به گناهكاران مژده و به راست كرداران بيم دهد؟ ص56
50) موعظه ي اميرالمؤمنين عليه السلام به كسي كه از ايشان درخواست موعظه كرد، چه بود؟ ص 64
51) تا چه زماني مهلت توبه كردن داريم و بهترين دوران برا ي آن كدام است؟ ص 64
52) امتيازات دوران جواني را نسبت به پيري در رابطه با توبه بررسي كنيد. ص 64
53) فريب بزرگ شيطان در رابطه با توبه چيست؟ چه دليلي بر فريب بودن آن داريد؟ ص 64 و 65
54) خداوند برنامه ي زندگي مؤمنان را چگونه تنظيم كرده است؟ ص65
55) خوشي حقيقي از آن چه كساني است؟ ص 65
56) در فرمايش امام خميني رحمه الله ايام جواني با چه تعبيري توصيف شده است؟ چرا؟ ص 65
57) توصيه ي امام خميني رحمه الله در لزوم به تأخير نينداختن توبه چيست؟ ص 65
درس ششم قدرت پرواز
1 ) تفاوت اساسي ميان انسان و ساير موجودات از نظر كار و خاصيت مربوط به هر يك كدام است ؟ ص 70
2 ) حقيقت اختيار چيست؟ آيا اين حقيقت قابل انكار است؟ توضيح دهيد. ص 70
3 ) نشانه هاي وجود اختيار را نام ببريد. ص 70 و 71
4 ) تفكر و تأمل را به عنوان يكي از نشانه هاي وجود اختيار تعريف كنيد. ص 70
5 ) خرسندي پس از كار را به عنوان يكي از نشانه هاي وجود اختيار تعريف كنيد. ص 70
6 ) احساس شرم و پشيماني را به عنوان يكي از نشانه هاي وجود اختيار تعريف كنيد. ص 70
7 ) مسؤوليت پذيري در قبال كار را به عنوان يكي از نشانه هاي وجود اختيار تعريف كنيد. ص 71
8 ) هر يك از آيات: 3 سوره ي انسان – 96 اعراف – 11 رعد – 117 هود و 20 شوري، چگونه وجود اختيار در انسان را اثبات مي كنند؟ ص 69
9 ) با توجه به شباهت قدرت اختيار با قدرت تفكر، كدام نكته در ارتباط با اختيار انسان داراي اهميت است؟ ص 71
10) تفاوت انسان ها از نظر استفاده از استعدادها چيست؟ ص 71
11) فرد معتقد به وجود اختيار و آزادي را با كسي كه منكر آن است مقايسه كنيد. ص 71
12) اعتقاد به وجود قدرت اختيار چه تأثيري از بعد اجتماعي دارد؟ ص 72
13) عدم اعتقاد به اختيار و رواج جبري گري داراي كدام اثرات منفي از ديدگاه اجتماعي است؟ ص 72
14) در تاريخ اسلام رواج عقيده به جبر مورد استفاده ي چه گروهي بوده است؟ چگونه؟ ص 72
15) چرا اختيار براي هر انديشه اي قابل تبيين نيست؟ با ذكر يك مثال توضيح دهيد. ص 73
16) پايه هاي اعتقاد به اختيار را نام ببريد. ص 73 و 74
17) اعتقاد به خداي حكيم و مدبر را به عنوان يكي از پايه هاي پذيرش اختيار توضيح دهيد. ص 73
18) منظور از حاكميت قضا و قدر چيست؟ ص 74
19) معاني لغوي هر يك از واژ ه هاي «قدر» و «قضا» را بنويسيد. ص 74
20) موجودات جهان از كدام جهات قضا و قدر الهي محسوب مي شوند؟ ص 74
21) يكي از پديده هاي طبيعت را كه به عنوان نمونه اي از قضا و قدر در قرآن بيان گرديده است، نام برده و درباره ي آن توضيح دهيد. ص 75
22) با توجه به تقدير و قضاي الهي، يك موجود چه وقت ايجاد مي شود؟ ص 75
23) نقشه ي جهان خلقت و خلق موجودات را از نظر ارتباط با قضا و قدر الهي بررسي كنيد. ص 76
24) هر يك از مفاهيم «تقدير» و «قضا» ي الهي از كدام صفات خداوند سرچشمه مي گيرند؟ ص 76
25) آيا هر تقديري متكي بر يك قضا ي الهي است؟ توضيح دهيد و نظر قرآن را در اين مورد بنويسيد. ص 76
26) ساده ترين و آشكارترين تقديرها كدام است؟ ص 77
27) آيا منظور از تقدير جهان توسط خدا همان تقديرات ساده و آشكار است؟ با ذكر مثال توضيح دهيد. ص 77
28) چرا هر كاري كه از روي اختيار از انسان سر بزند، مشمول تقدير الهي است؟ ص 77
29) توجه به مقدر بودن اختيار انسان كدام نتيجه گيري مهم را به دنبال دارد؟ ص 77
30) در پيدايش يك گل آيا مي توان تقدير الهي و نظام خلقت را از يكديگر قابل تفكيك دانست؟ چرا؟ ص 78
31) تقدير الهي در رابطه با به وجود آمدن يك گل را توضيح دهيد. ص 78
32) اشتباه انسان در رابطه با تصور محدوديت هاي ناشي از نظام قانونمند عالم چيست؟ ص 78
33) اگر نظام حاكم بر عالم نبود چه مي شد؟ ص 78
34) زيبايي خلقت در ارتباط با اختيار انسان چيست؟ توضيح دهيد. ص 78
35) برداشت غلط از علم و تقدير الهي ناشي از چيست و چه اعتقادات مردودي را به دنبال دارد؟ ص 79
36) علم خداوند را با پيش بيني درباره ي يك نتيجه مقايسه كنيد. ص 80
37) بنا بر اصل توحيد افعالي هر پديده مظهر چيست؟ ص 80
38) علت هايي كه در پيدايش يك پديده دخالت مي كنند، بر چند دسته اند؟ نام ببريد. ص 80
39) علل عرضي را با ذكر يك مثال توضيح دهيد. ص 80
40) علل طولي را با ذكر يك مثال تعريف كنيد. ص 80 و 81
41) با توجه به علل طولي رابطه ي اختيار انسان با اراده ي خدا را توضيح دهيد. ص 81
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه
42) آيا جامعه ي تربيت يافته توسط پيامبر صلي الله عليه و أله و سلم اعتقاد به جبري گري داشته است؟ ص 72
43) نظر گوستاو لوبون شرق شناس فرانسوي را درباره ي تأثير مسلمانان بر اروپاي مسيحي بنويسيد. ص 72
44) ويل دورانت مورخ امريكايي درباره ي تأثير اسلام در تربيت شخصيت هاي برجسته چه نظري دارد؟ ص 73
45) تحول چشمگير در فرهنگ و انديشه ي جامعه ي معاصر پيامبر صلي الله عليه و أله و سلم بيانگر چيست؟ ص 73
46) كدام عوامل مانع پيشرفت بيشتر و طولاني تر تمدن اسلام گرديد؟ ص 73
47) با تشبيه جهان به يك ساختمان، مراحل تقدير و قضاي الهي را در آن مشخص كنيد. ص 76
48) در ماجراي بازگشت از جنگ صفين، كدام برداشت نادرست از قضا و قدر الهي در پرسش از امام علي عليه السلام
قابل مشاهده است؟ پاسخ امام به اين پرسش چه بود؟ توضيح دهيد. ص 82
49) منظور اميرالمؤمنين از اين جمله كه: «از قضاي الهي به قدر الهي پناه مي برم» چيست؟ ص 82
50) اعتقاد به تقدير الهي چه تأثيري در رويارويي انسان با حوادث خوشايند و ناخوشايند دارد؟ ص 82
51) كدام عامل به افزايش تلخي حوادث يا افراط در خوشي ها دامن مي زند؟ ص 83
52) در چه صورت واكنش انسان به سختي ها و خوشي ها متعادل خواهد بود؟ ص 83
53) واكنش مسلمانان ومنافقان صدر اسلام در موقعيت هاي بحراني چگونه بود؟ ص 83
54) آموزش الهي در نگرش صحيح به حوادث زندگي چه پيامدهايي را به دنبال دارد؟ ص 83
55) يكي از زيبا ترين عكس العمل ها را در واقعه ي كربلا از زبان فاطمه ي صغري سلام الله عليها نقل كنيد. ص 83
56) در كلام حضرت فاطمه ي صغري سلام الله عليها چه حقايقي در رابطه با تقدير الهي قابل مشاهده است؟ ص 8457) بنا به فرمايش رسول خدا صلي الله عليه و أله و سلم باور به تقدير موجب چيست؟ ص 84
درس هفتم پایه های استوار
1 ) مشاهدات یحیی بن عفیف را درباره ی رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در روزهای آغاز بعثت بنویسید. ص 88
2 ) عباس بن عبدالمطلب درباره ی نماز رسول خدا به اتفاق حضرت خدیجه و امام علی علیهم السلام چه گفت؟ ص 88
3 ) با گذشت نیم قرن از دعوت پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چه تأثیری در سرزمین های اطراف ایجاد شد؟ ص 88
4 ) در قرن اول بعثت دامنه ی اسلام تا کدام نواحی گسترش یافت؟ ص 88
5 ) در حال حاضر برای بازنگری به تمدن اسلام در کدام نکات باید تأمل داشته باشیم؟ ص 88
6 ) لازمه ی گذر از دوره ی جاهلی به عصر اسلام چه بود؟ ص 90
7 ) رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم رسالت خود را چگونه، با چه پیامی و از کجا آغاز کرد؟ ص 90
8 ) محور رسالت رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم چه بود؟ ص 91
9 ) در قرآن کریم دعوت تمدن های موجود به توحید چگونه به پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم فرمان داده شده است؟ ص 91
10) در کنار دعوت به توحید، کدام نگرش مورد توجه پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم قرار گرفت و این امر چه تأثیری بر یاران و پیروان آن حضرت داشت؟ ص 91
11) آیه ی 13 سوره ی حجرات به کدام یک از اقدامات رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در تأسیس تمدن اسلامی اشاره دارد؟ ص 92
12) ترجمه ی آن بخش از آیه ی 13سوره ی حجرات را که به مبارزه با تبعیضات نژادی و طبقاتی اشاره دارد، بنویسید. ص 92
13) وجود کدام یاران و پیروان در جمع اصحاب رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم بیانگر عدم توجه اسلام به نام و نسب است؟ ص 92
14) رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم بر ویرانه های کاخ اشرافیت جاهلی کدام بنا را برپا ساخت؟ ص 92
15) پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم به مردم درباره ی عدل چه مطالبی را می آموختند؟ ص 92
16) با تشدید درگیری اسلام با مشرکان و ستمگران خداوند چه فرمانی به رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم ابلاغ فرمود؟ ص 92
17) آرمان رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در برقراری عدالت اجتماعی چه بود و در این رابطه چه اقداماتی کردند؟ ص 93
18) چرا جامعه ی معاصر پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم به عصر جاهلیت نامیده می شود؟ ص 94
19) برخی از نشانه ها و مظاهر جهل و خرافه پرستی در دوره ی جاهلی را بنویسید. ص 94 و 95
20) اقدامات پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم با تکیه بر قرآن کریم در از بین بردن آداب جاهلی چه بود؟ ص 97
21) اولین آیات نازل شده بر پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم حاکی از کدام حقیقت است؟ ص 97
22) ترجمه ی آیه ی 9 سوره ی زمر را بنویسید. «قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون إنّما یتذکر أولوا الالباب» ص 97
23) کدام عوامل موجبات شکست سد جاهلیت و خرافه گرایی را فراهم آورد؟ ص 97
24) وضعیت علم آموزی در ایران هم عصردوره ی جاهلی چگونه بود؟ ص 97
25) دیدگاه رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در رابطه با علم آموزی چیست؟ ص 97
26) دیدگاه جامعه ی جاهلی درباره ی جهان چه بود؟ ص 101
27) اقدامات رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم برای اصلاح نگرش مردم عصر جاهلی درباره ی انسان و جهان را بنویسید. ص 101
28) هدف پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم از تبلیغ نگرش خود درباره ی جهان چه بود؟ ص 101
29) ویژگی های انسان های تربیت شده در مکتب پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چیست؟ ص 101
30) خداوند کدام دیدگاه را در آیه ی 32 سوره ی أعراف اعلام فرموده است؟ ص 101
31) کدام موارد از سوی خداوند در آیه ی 33 سوره ی أعراف به عنوان حرام معرفی شده است؟ ص 102
32) وضعیت فردی و اجتماعی زنان را در عصر جاهلی بررسی کنید. ص 103
33) برنامه ی رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در إحیای منزلت زن چه تحول عمیقی را در جامعه ی جاهلی به وجود آورد؟ ص 103
34) آیه ی 97 سوره ی نحل درباره ی یکسانی مقام زن و مرد چه فرمایشی دارد؟ ص 103
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه
35) جامعه ی قبل از اسلام در کلام امیرالمؤمنین علیه السلام چگونه توصیف شده است؟ ص 89
36) امیرالمؤمنین علیه السلام خطاب به مردم عرب درباره ی گذشته ی آنان چه می فرماید؟ ص 89
37) دیدگاه جاهلیت درباره ی دختران و زنان را بنویسید. ص 89
38) چه عادات زشتی در میان قبایل پیش از اسلام رواج داشته است؟ ص 90
39) وضعیت اعتقادی جهان خارج از شبه جزیره ی عربستان را به طور کلی و در حوزه ی: الف – ایران ب – روم توضیح دهید. ص 90
40) سلمان فارسی رحمة الله علیه در باره ی اصل و نسب خود چه بیانی داشت؟ ص 92
41) پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چه چیز را نسب افتخار آمیز هرکس می دانند؟ ص 93
42) زهرة بن عبدالله در گفتگو با رستم فرخزاد دین اسلام را چگونه معرفی کرد؟ ص 93
43) چه چیز مانع توافق زهرة بن عبدالله با رستم فرخزاد شد؟ ص 93 و 94
44) ترجمه ی آیات 1 تا 3 سوره ی ماعون را بنویسید و بگویید در ارتباط با کدام ویژگی تمدن اسلامی می باشد؟ ص 95
45) ماجرای کناره گیری فردی ثروتمند از شخصی فقیر در حضور رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم را بنویسید و ارتباط آن را با برنامه های آن حضرت بیان کنید. ص 95
46) رفتار رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم با پیرزنی که قصد مراجعه به ایشان داشت چگونه بود؟ ص 96
47) از دیدگاه رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم برترین جهاد چیست؟ ص 96
48) رفتار امام علی علیه السلام با پیرمرد از کار افتاده ی مسیحی چگونه بود؟ ص 96
49) کدام رفتار پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم بیانگر ترجیح علم بر عبادت است؟ ص 97 و 98
50) ارزش دانشجو و دانشمند چگونه در کلام پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم بیان شده است؟ ص 98
51) فضیلت عالم بر عابد در کلام پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چگونه توصیف شده است؟ ص 98
52) بنا به فرمایش پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم جهاد دانشجو چیست؟ ص 98
53) منظور رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم ازبوستان های بهشت چیست؟ ص 98
54) دانشمندترین، گرانقدرترین و کم ارزش ترین افراد از دیدگاه رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم چه کسانی هستند؟ ص 99
55) فرمایش امام رضا علیه السلام درباره ی ارزش علم به نقل از رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم را بنویسید. ص 99
56) برخی از سخنان امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه را درباره ی ارزش علم و عالم بنویسید. ص 99
57)جایگاه علم را در نزد حضرت زهرا سلام الله علیها بررسی کنید. ص 99 و 100
58) نمونه ای از مبارزه ی معصومین علیهم السلام با خرافات و سایر آفات درست اندیشی را بیان کنید. ص 100
59) جایگاه دختر در اشعار جاهلی چگونه توصیف شده است؟ ص 104
60) جایگاه دختر را در مکتب اسلام با عصر جاهلی مقایسه کنید. ص 104
61) فضایل وجودی حضرت زهرا سلام الله علیها را توضیح دهید. ص 104
62) چند نمونه از رفتارهای رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم با دخترشان حضرت زهرا سلام الله علیها را بنویسید. ص 104 و 105
63) چند نمونه از سخنان پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم درباره ی حضرت زهرا سلام الله علیها را بازگو نمایید. ص 105
64) برخی ازرفتارهای حضرت زهرا سلام الله علیها در حمایت از پدر بزرگوارشان را بنویسید. ص 105
65) فضایل زنان خاندان پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم و نقش مؤثر تاریخی آنان را بیان کنید. ص 105
درس هشتم عصر شکوفایی
1 ) هر تمدنی نتیجه ی چیست؟ ص 108
2 ) عظمت هر تمدن وابسته به چیست؟ ص 108
3 ) چگونه می توان از گذشته عبرت گرفت؟ ص 108
4 ) نیاکان ما به چه میزان به اندیشه و تفکر توجه داشته اند؟ ص 109
5 ) پرسشگری جزو کدام آموزش ها در اسلام بوده و در کدام حوزه ها جریان داشته است؟ ص 109
6 ) نیاکان ما در جهان اسلام علوم بشریرا به چند شاخه توسعه دادند و اقدامات آنان در شهرها چه بود؟ ص 109
7 ) اشتیاق به علم آموزی چگونه درکلام دانشمندان اروپایی توصیف شده است؟ ص 109
8 ) موقعیت دانشگاه های اسلامی در نزد اروپاییان چگونه بود؟ ص 109
9 ) وضعیت کتابخانه های مسلمانان پیش ازاختراع صنعت چاپ را بررسی کنید. ص 109 و 110
10) برخی از دانشگاه های جهان اسلام را نام برده وضعیت آن ها را به طور کلی توضیح دهید. ص 110
11) دانش مسلمین دربرگیرنده ی کدام حوزه ها بوده است؟ ص 110
12) کدام رشته ها در تاریخ اسلام توسعه ی فراوان یافت؟ ص 110
13) تمدن قرون وسطایی مسیحی را با اندیشه ی مسلمانان مقایسه کنید. ص 111
14) موقعیت علمی شخصیت های مقابل را بررسی کنید: الف- ابونصر فارابی ب- ابوعلی سینا ص 111
15) برخی از دانشمندان بزرگ اسلامی در رشته های فلسفه و کلام را نام ببرید. ص 111 و 112
16) سخن ملا صدرای شیرازی را در هماهنگی میان دین و تفکر عقلی بنویسید. ص 111
17) اقدامات دانشمندان مسلمان در شاخه ی ریاضی را بنویسید. ص 112
18) شخصیت استثنایی مسلمان در تاریخ ریاضی کیست و چه اقداماتی انجام داده است؟ ص 112
19) سایر ریاضیدانان بزرگ اسلامی و اقدامات آنان را نام ببرید. ص 112
20) وضعیت مسلمانان را درامورمربوط به بهداشت و سلامتی توضیح دهید. ص 112 و 113
21) سوابق محمد بن زکریای رازی را در علم پزشکی بنویسید. ص 113
22) منظور از امیر پزشکان کیست؟ اعتبار علمی کتب وی را بررسی کنید. ص 113
23) نظریات و تحقیقات ابتکاری این سینا در زمینه های مختلف را توضیح دهید. ص 113
24) وضعیت پزشکان مسلمان را در جراحی شرح دهید. ص 114
25) اولین بیمارستان مسلمانان در چه سالی، در کجا و با استفاده از کدام تجربه ساخته شد؟ ص 114
26) وضعیت کلی اولین بیمارستان مسلمین چگونه بود و محل بنای آن چگونه انتخابشد؟ ص 114
27) وضعیت بیمارستان قاهره را توصیف کنید. ص 115
28) دانشمند مسلمان علم گیاه شناسی کیست؟ توضیح دهید. ص 115
29) نظر گوستاو لوبون را درباره ی مؤسس علم شیمی بنویسید. ص 115
30) درباره ی هر یک از دانشمندان زیر مختصری توضیح دهید:
الف- جابر بن حیان ب- ابوریحان بیرونی ج- ابوسعید سجزی ص 115
31) اقدامات مسلمین در ستاره شناسی چه بود و نخستین تأثیر تمدن اسلامی در این رشته مربوط به چیست؟ ص 115
32) کدام تلاش همپای تلاش های علمی، از جلوه های زیبای تمدن اسلامی محسوب می شود؟ ص 115
33) در چه صورت درخت علم و معرفت و اخلاق شکوفا و بارور می گردد؟ ص 116
34) عطش مسلمانان برای دریافت و تبیین معارف قرآن آنان را به چه اقدامی وا می داشت؟ ص 116
35) علم تفسیر چگونه شکل گرفت؟ برخی از مفسران تاریخ اسلام را نام ببرید. ص 116
36) چرا جمع و تدوین حدیث در نزد مسلمانان اهمیت زیادی داشت؟ ص 116
37) بنا به نقل افراد چند نفر از رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم حدیث نقل کرده اند؟ توضیح دهید ص 116
38) اولین تنظیم کننده ی کتاب در جمع احادیث پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم کیست؟ ص 116
39) درباره ی علم حدیث شناسی و علم فقه توضیح دهید. ص 116 و 117
40) برای به دست آوردن احکام و قوانین از منابع مرتبط یک فقیه باید با در کدام علوم تخصص داشته باشد؟ ص 117
41) تدوین قوانین فردی و اجتماعی توسط فقها چه تأثیری بر نظام زندگی دارد؟ ص 117
42) جرج برنارد شاو، نویسنده ی معروف انگلیسی، درباره ی فقه اسلامی چه می گوید؟ ص 117
43) زندگی سیاسی و روابط اجتماعی پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم بر چه اساسی بنا شده بود و چه آموزشیدر این رابطه به مردم داده بودند؟ ص 118
44) حاکمان اموی و عباسی پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چه شیوه ای را در حکومت پیش گرفتند؟ ص 118
45) کدام عوامل باعث شد تا ستمگران برخی ظواهر را مراعات کنند؟ ص 118
46) قیام امام حسین علیه السلام در برابر یزید با کدام هدف و چه تأثیری صورت گرفت؟ ص 118 و 119
47) حاکمان اموی و عباسی با چه مزاحمت هایی و از سوی چه کسانی مواجه بودند؟ ص 119
48) دوران حکومت بنی امیه چگونه به پایان رسید؟ ص 119
49) هدایت اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم در زنده نگه داشتن سیره ی آن حضرت، چه تأثیری بر حاکمان عباسی داشت؟ ص 119
50) مبارزات سیاسی قبل از ظهور اسلام را با مبارزات سیاسی دوره ی اسلامی مقایسه کنید. ص 119
51) اقدامات ننگین حاکمان بنی امیه و بنی عباس را که موجب کاهش استیلای اسلام گردید بیان کنید. ص 119 و 120
52) برخی آثار با برکت تمدن اسلامی را تا قرن هشتم ذکر کنید. ص 120
53) شیوه ی حکومتی امویان و عباسیان به چه چیز منجر شد؟ ص 120
54) دو تهاجم بزرگ بر پیکره ی جهان اسلام در کدام دوران و از کدام نواحی صورت گرفت؟ ص 120
55) تهاجم امپراطوری روم از چه سالی، با چه انگیزه ای و با هجوم به کدام مناطق آغاز شد؟ ص 120
56) نتیجه ی جنگ های صلیبی رومیان با مسلمین چه بود؟ ص 120
57) کدام ویژگی در حمله ی مغولان به مرکز و شرق جهان اسلام، مانع از تجدید حیات تمدن اسلامی شد؟ ص 120 و 121
58) فرمان چنگیز مغول به نیروهایش در تخریب ایران اسلامی چه بود؟ ص 121
59) سرگذشت تلخ شهرهای سمرقند، خوارزم، بلخ، مرو و نیشابور در حمله ی مغول را توصیف کنید. ص 121 و 122
60) ویرانگری های مغولان به جز در شهرهای مذکور کدام شهرهای دیگر را در بر گرفت؟ ص 122
61) ویژگی دعوت پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم با نزول قرآن از کدام جنبه قابل تأمل است؟ ص 122
62) دومین اثر هنری – ادبی اسلام چیست؟ ص 122
63) محور هنر و ادب تمدن اسلامی چیست؟ ص 122
64) جلوه گاه اصلی انواع گوناگون هنر و ادب در تمدن اسلامی چیست و کدام هنرها در آن ها جلوه کرده است؟ ص 122 و 123
65) جایگاه شعر در تمدن اسلامی چیست؟ ص 123
66) جایگاه شعر فارسی د رجهان امروز را بررسی کنید. ص 123
67) توجه شاعران غزلسرا به عشق حقیقی چگونه در اشعار آنان تجلی کرده است؟ مثال بزنید. ص 123
68) در بنای باشکوه مساجد چگونه می توان تلاقی دین و هنر را مشاهده کرد؟ ص 124
69) در هنر اسلامی به کدام اصول توجه ویژه ای شده است؟ ص 124
70) تاریخچه ی تمدن اسلامی را از آغاز تا افول آن به طور خلاصه بیان کنید. ص 125
71) چه عواملی زمینه ساز افول تمدن اسلامی گردید؟ ص 125
72) امام علی علیه السلام، به فرزندان گرامیش و هر مسلمانی که وصیت نامه ی آن حضرت را می خواند چه سفارشی در مورد قرآن کرده اند؟ ص 127
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه
73) اهمیت کتاب «قانون» ابن سینا در چیست؟ ص 127
74) تعریف ابن سینا از علم پزشکی چیست؟ 127
75) توصیه ی ابن سینا برای بهداشت و نگه داری تندرستی را بنویسید. ص 127
76) ابن سینا ورزش را چگونه معرفی می کند؟ ص 127 و 128
77) پیشنهاد ابن سینا برای تنوع در ورزش کدام است؟ ص 128
78) نظرات ابن سینا را در خصوص حمام و جنبه های درمانی آن بنویسید. ص 128
79) رواج بحث هایی در رابطه با تغذیه، ورزش و بهداشت در میان مسلمانان نشانه ی چیست؟ ص 128
80) نمونه ای از داستان های تخیلی مسلمانان را توصیف نموده، پیام آن را مشخص کنید. ص 129
81) بارون کارا دووو درباره ی داستان های تخیلی مسلمانان چه نظری دارد؟ ص 129
درس نهم نگاهی به تمدن جدید
1 ) سه دوره ی تمدن را در اروپا مشخص کنید. ص 130
2 ) در یک نگاه اجمالی تمدن جدید، دارای چه آثاری بوده است؟ ص 134
3 ) رابطه ی مسلمانان با تمدن جدید چگونه رابطه ای است؟ ص 134
4 ) چه کسانی از نقد و بررسی گریزانند؟ ص 134
5 ) ویژگی مشترک کسانی که از نقد گریزانند چیست؟ ص 134
6 ) پیامدها و نتایج گسترده ی تمدن جدید در یک نگاه کدامند؟ ص135 تا 142
7 ) از دستاوردهای تمدن جدید کدام یک مثبت و کدام یک منفی هستند؟ ص 135 تا 142
8 ) پیامد مثبت تمدن جدید در توجه به علم و تحقیق را بنویسید. ص 135
9 ) موفقیت تمدن جدید در گسترش علم کدام باور غلط را در اذهان ایجاد نمود؟ ص 135
10) برخی توانمندی های انسان را در رابطه با تصرف در طبیعت نام ببرید. ص 135
11) آثار مخرب تصرف در طبیعت را بررسی کنید. ص 135
12) نحوه ی زندگی انسان امروز از نظر رفاهی با انسان های قرون قبل دارای چه تفاوت هایی است؟ ص 136
13) روند رشد آگاهی های مردم از قانون و حقوق را بنویسید. ص 136
14) با وجود افزایش آگاهی مردم نسبت به حقوق، کدام عامل باعث تضییع بعضی حقوق و ایجاد فساد اخلاق گردیده است؟ ص 136
15) آثار منفی تولید انبوه کالا را در امور مادی بنویسید. ص 137
16) آسیب اصلی تولید انبوه کالا چیست؟ ص 137
17) تولید انبوه کالا زمینه ی کدام آسیب را در کشورهای دیگر ایجاد نمود؟ و نتیجه ی آن چه بود؟ ص 137
18) وضعیت کار و سرمایه در دوران قبل از پیدایش صنعت را با دوران پس از آن مقایسه کنید. ص 139
19) عامل اصلی ایجاد فاصله ی طبقاتی در جوامع چیست؟ ص 139
20) تعریف تمدن کنونی از انسان چیست؟ ص 140
21) تعریف تمدن کنونی از انسان دارای کدام نتایج بوده است؟ ص 140
22) وضعیت اقدامات تسلیحاتی و نظامی قدرتمندان در جهان چگونه است؟ ص 142
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه
23) به طور خلاصه تاریخچه ی تمدن قرون وسطی را بنویسید. ص 131
24) برخی از اعتقادات و آیین های کلیسا را در قرون وسطی توضیح دهید. ص 131
25) عقاید انحرافی کلیسای قرون وسطی را در رابطه با موارد زیر بنویسید: ص 132
الف- ازدواج و حقوق زن ب- موضوعات علمی ج- زهد و دوری از دنیا
26) آثار مثبت تمدن قرون وسطی کدامند؟ ص 132 و 133
27) تأثیرات منفی تمدن قرون وسطی را ذکر کنید. ص 133
28) تأثیر تمدن اسلامی بر تمدن قرون وسطی چه بود؟ ص 133
29) موضعگیری های کلیسا در برابر نظریات کپرنیک چه بود؟ ص 133
30) ایستادگی کلیسای قرون وسطی در مقابل علوم جدید کدام عقیده ی انحرافی را رواج داد؟ نتیجه ی این اعتقاد چه بود؟ ص 134
31) منظور از دوره ی استعمار چیست؟ برخی از ویژگی های این دوره را توضیح دهید. ص 138
32) مبارزه با استعمار از چه زمانی آغاز شد و نتیجه ی آن چه بود؟ ص 138
33) شیوه ی جدید دولت های غربی برای استعمار کشورها چیست؟ ص 138
34) پایه های اصلی قدرت اقتصادی اروپا چه بود؟ ص 138
35) آمار ثروت در جهان در سال 2005 م. بنویسید؟ ص 139
36) وضعیت بدهکاری کشورهای فقیر و سود بانکی وام های جهانی در سال 2005 م. را بنویسید. ص 139
37) بن بست های تمدن غرب را در موارد زیر بررسی کنید: ص 141
الف- نیهیلیسم(پوچ گرایی) ب- استفاده ی ایزاری از زنان ج- لذت جویی افراطی
38) روند گسترش فساد از غرب به کشورهای ضعیف چگونه است؟ ص 141
39) پروفسور رابرت. اچ. بورگ درباره ی فرهنگ جامعه ی امریکا چه می گوید؟ ص 141 و 142
40) جایگاه خانواده را در تمدن کنونی غرب بررسی کنید. ص 142
41) اندیشه ی «بی توجهی به دنیا» را که توسط کلیسای قرون وسطی تبلیغ می شد، با آموزش های رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در رابطه با زندگی مقایسه کنید. ص 143
42) تأثیر اسلام بر اروپائیان را در طی جنگ های صلیبیبیبان کنید. ص 144
43) برخی اصطلاحات رایج میان مسلمانان را که در کتاب «خورشید الله بر چهره ی غرب می درخشد» بیان شده بنویسید. ص 144
44) اقدام اروپاییان در آغاز پیشرفت برای فروش کالاهای خود چه بود؟ ص 145
درس دهم برنامه ای برای فردا
1 ) ویژگی های تمدنی که در حال حاضر ما در متن آن زندگی می کنیم چیست؟ ص 146
2 ) دو تجربه ی موفق ایران اسلامی در تمدن حاضر کدام است؟ ص 147
3 ) تأثیر دو تجربه ی موفق ایران اسلامی بر جهان امروز چه بوده است؟ ص 147
4 ) موقعیت کنونی ایران اسلامی نسبت به تمدن کنونی چیست؟ ص 147 و 148
5 ) بزرگ ترهای امروز ایران اسلامی نوجوانان کدام نسل هستند؟ و انتظارشان چیست؟ ص 148
6 ) سه هدف بزرگ ایران اسلامی در رابطه با تمدن جهانی چیست؟ ص 148
7 ) آیا این اهداف دست نایافتنی هستند؟ چرا؟ ص 148
8 ) برای رسیدن به اهداف سه گانه در کدام حوزه ها باید فعالیت نمود؟ ص 149 و 150 و 153
9 ) در حوزه ی فردی، انتخاب کدام برنامه ها ضروری است؟ ص 149 و 150
10) شناخت گذشته و مقایسه ی آن با عصر حاضر چگونه ما را راهنمایی می کند؟ 149
11) کدام فضایل اخلاقی موجبات رسیدن به اهداف را فراهم می سازد؟ ص 149
12) پیشرفت های علمی چه تأثیری در تقویت یک ملت دارد؟ ص 150
13) تذکر مقام معظم رهبری در باره ی پیشگامی در علم و فناوری را بنویسید. ص 150
14) آیا حضور فعال در جهان و تأثیر بر آن تنها با اقدامات فردی میسر است؟ توضیح دهید. ص 150
15) با توجه به آیه ی 104 سوره ی آل عمران اولین قدم در حوزه ی دوم اقدامات مربوط به اهداف سه گانه چیست؟ ص 150
16) مهم ترین عامل برای حضور مؤثر در میان افکار عمومی جهان چیست؟ ص 151
17) برخی از عوامل استحکام نظام اسلامی را ذکر کنید. ص 151
18) عبارت «ما می توانیم» کدام حس را در افراد یک ملت ایجاد خواهد کرد؟ نمونه ای را مثال بزنید. ص 151
19) چرا پیام اسلام پیامی برای همه ی مردم تلقی می شود؟ ص 153
20) چه رابطه ای میان یک پیام و روش تبلیغ آن وجود دارد؟ توضیح دهید. ص 153
21) خداوند کدام روش تبلیغی را به رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم آموزش می دهد؟ ص 153(آیه ی 125 سوره ی نحل)
22) روش های قرآن در مواجهه با مردم و تبلیغ پیام چیست؟ ص 153(تفکر در آیه)
23) روش های تبلیغی قرآن متکی بر چه اموری است؟ و لازمه ی به کارگیری این روش ها چیست؟ ص 153 و 154
24) تفاوت ابزارهای کنونی با ابزارهای زمان رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم چیست؟ ص 154
25) سهل انگاری اهل حق در استفاده ی صحیح از ابزارها چه پیامدهایی دارد؟ نمونه ای برای آن ذکر کنید. ص 154
26) چرا در تبلیغ اسلام باید از نیازهای عمومی آغاز کرد؟ ص 154
27) برخی از نیازهای عمومی را که در تعالیم اسلام به آن ها توجه شده، نام ببرید. ص 154
28) در تبلیغ اسلام در تمدن جدید کدام یک از رسالت های انبیا را باید احیا نمود؟ ص 154
29) مبارزه با ستمگران و برقراری عدالت نیازمند کدام هوشیاری ویژه است؟ ص 155
30) قرآن درباره ی سلطه جویی گروهی از یهودیان و مسیحیان بر مسلمین چه هشداری به رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم داده است؟ ص 455
31) امام خمینی رحمة الله علیه توجه ما را به کدام نکته در خصوص سلطه جویی بیگانگان جلب می نمایند؟ ص 155
32) نگرش واقع بینانه در دعوت به حق و عدالت چیست؟ ص 155 و 156
33) نمونه ی بارز حق ستیزی و زورگوییدر عرصه ی جهانی کدام است؟ ص 157
34) هدایت ملت ها به سوی استقامت و مبارزه ای معقول و عزتمند مستلزم چیست؟ ص 157
35) آیا خداوند هر نوع ارتباطی را با غیر مسلمانان ممنوع ساخته است؟ توضیح دهید. ص 159 و 160
36) رابطه با کدام دسته از غیر مسلمانان از سوی خداوند: الف- نهی نشده است؟ ب- نهی شده است؟ ص 159 و 160
37) آیا تلاش برای احیا و بازسازی تمدن اسلامی و اصلاح وضع کنونی جهان تنها یک وظیفه و مسؤولیت است؟ ص 162
38) کدام پندار ساده اندیشانه در یکی دو قرن اخیر درباره ی کفایت علم و دانش بشری وجود داشته است؟ ص 162
39) آیا در قرن بیست و یکم بی کفایتی علم در رساندن انسان به سعادت اثبات شده است؟ چگونه؟ ص 162
40) اعتقاد و مسؤولیت مسلمانان در ارتباط با اسلام چیست؟ ص 162
41) در دعای فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف خواسته ی اصلی منتظران چیست؟ ص 163
سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه
42) رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم چگونه خودباوری را در یاران خود تقویت می فرمود؟ نمونه ای از وقایع صدر اسلام را بیان کنید. ص 152
43) سخنان امام خمینی رحمة الله علیه را در لزوم قیام و تحمل سختی ها بنویسید؟ ص 156
44) پیام قاطع حضرت امام رحمة الله علیه به جهان خواران چیست؟ ص 156
45) وجود روحیه ی جهاد و حماسه را در زندگی و سخنان امام خمینی رحمة الله بررسی نمایید؟ ص 157 و 158
46) از نظر امام خمینی رحمة الله علیه جنگ حق و باطل، امروز در چه شکل هایی خود را نشان می دهد؟ ص 158
47) پیام امام خمینی رحمة الله علیه به مبارزان و مجاهدان سراسر جهان چیست؟ ص 158
48) حد و مرز مبارزه ی عقیدتی از نظر امام خمینی رحمة الله علیه کدام است؟ ص 158
49) هشدار امام خمینی رحمة الله علیه به طرفداران امریکا درباره ی شهادت چیست؟ ص 158
50) امام خمینی رحمة الله علیه درباره ی انتظار جهان خواران و سرمایه داران از رهبران مسلمین چه فرمایشی دارند؟ ص 158 و 159
51) امام خمینی رحمة الله علیه درباره ی نقش جمهوری اسلامی در احیای هویت اسلامی مسلمانان چه فرمایشی دارند؟ ص 159
52) اندیشمندان دلسوز جوامع شرقی و غربی در فکر چاره جویی برای کدام مسأله هستند؟ ص 160
53) محدودیت انسان امروز برای انتخاب شیوه ی زندگی از نظر اندیشمندان دلسوز امروزی چیست؟ ص 160 و 161
54) چگونگی سلطه و انحصار فرهنگ سازی جهانی را به دست قدرتمندان توصیح دهید. ص 161
55) قدرت های تبلیغی چگونه نیازآفرینی می کنند؟ ص 161
56) چرا ارائه ی مد روز و سلیقه سازس کاری ناپسند تلقی می شود؟ ص 161
57) پیامد ایجاد تنوع و رنگارنگی در ظواهر زندگی چیست؟ ص 161 و 162
