دین وزندگی تایباد

سؤالات تشريحي درس دين و زندگي پيش دانشگاهي

 

درس اول                                               آبشار نور

1 ) سؤالاتي مانند: «چرا موجودات جهان هستند؟» يا «چه ضرورتي باعث هستي موجودات شده است؟» و يا «آيا

 موجوداتي كه اكنون هستند، ممكن بود نباشند؟» و... در چه شرايطي مطرح مي شوند؟ ص 6

2 ) ترجمه ي عبارات قرآني زير را بنويسيد. ص 7

الف- يا أيها الناس               ب - و الله هو الغني الحميد                      ج – و يأت بخلق جديد

3 ) دو پيام آيه ي 15 سوره ي فاطر: «يا أيها الناس أنتم الفقراء الي الله و الله هو الغني الحميد» را بنويسيد. ص 7

4 ) پيام آيه ي 16 سوره ي فاطر چيست؟ «إن يشأ يذهبكم و يأت بخلق جديد» ص 7

5 ) پيام اين آيه را بنويسيد: «و ما ذلك علي الله بعزيز» ص 7

6 ) معناي «حق و حقيقت» را با ذكر مثال بيان كنيد. ص7

7 ) برترين حق و حقيقت چيست؟ چرا؟ ص 8

8 ) قرآن كريم براي معرفت عميق تر به خداوند چه راهي را معرفي نموده است؟ ص 8

9 ) حقيقت وجود و هستي مخلوقات جهان چگونه است؟ ص 8 (مقدمه ي اول)

10) اگر چيزي وجودش از خودش نباشد، چگونه موجود مي شود؟ ص 8 (مقدمه ي دوم)

11) در چه صورتي يك موجود در هستي به ديگري نيازمند نيست؟ ص 8 (مقدمه ي دوم)

12) منشأ هستي انسان و مجموعه ي جهان از كجاست؟ ص 8 (نتيجه)

13) براي اثبات نيازمندي جهان هستي به خداوند يك استدلال بنويسيد. ص 9 (خلاصه ي استدلال ص 8)

14) آيا نيازمندي موجودات به خداوند تنها در مرحله ي به وجود آمدن است؟ چرا؟ ص 9

15) رابطه ي خدا با جهان را با موارد زير تطبيق دهيد: ص 9

الف- كسي كه هديه اي به دوستش مي دهد                    ب – روشنايي با لامپ               ج – موج با دريا

16) چرا در قرآن كريم خداوند با صفت «غني» ياد شده است؟ ص 9

17) كسب كمالات انسان را نسبت به هر يك از موارد زير بررسي كنيد: ص 9

الف- ساير انسان ها                                                 ب - خداوند

18) درك هر چه بهتر فقر و نيازمندي به خداوند توسط انسان چه تأثيري بر او دارد؟ ص 9

19) نيازمندي وجودي مخلوقات به خداوند شامل كدام مراحل است؟ ص 9

 

 

 

20) در جدول زير «رابطه ي جهان با خدا» را با «رابطه ي ساعت ساز با ساعت» مقايسه كنيد. ص

 

 

سؤالات امتيازي بخش براي مطالعه

21) هستي بخشي خداوند به موجودات را با بخشيدن مال يك ثروتمند به فقير مقايسه كنيد. ص 10

22) كدام معرفت برتر و عميق نسبت به خداست كه براي نوجوان در دسترس و امكان پذير  است؟ چرا؟ ص 12

 

درس دوم                                    يگانه ي بي همتا

1) مهم ترين اعتقاد ديني و پايه و اساس آن چيست؟ ص 15

2) ارزش و اعتبار اعتقادات ديني به چه چيز وابسته است؟ ص 15

3) جايگاه نگرش توحيدي در قرآن چگونه است؟ ص 15

4) دنياي كنوني از نظر اعتقاد به خدا چگونه است؟ ص 15

5) رابطه ي اعتقاد به توحيد با ساير اعتقادات و اعمال زندگي ما چيست؟ ص 15

6) كدام روابط در زندگي انسان هاي امروز فاقد ديدگاه توحيدي است؟ ص 15

7) تقابل حق و باطل را با كدام تقابل مي توان منطبق دانست؟ ص 15

8) زنده ترين مسأله ي پيش روي انسان ها در جهان حاضر كدام است؟ ص 15

9) ترجمه ي عبارات قرآني زير را بنويسيد: ص 16

الف- و خلق كل شيء     ب - لا إله إلا هو خالق كل شيء فاعبدوه      ج- و هو علي كل شيء وكيل

10) معناي توحيد چيست؟ و اعتقاد به توحيد به چه معناست؟ ص 16

11) مراتب توحيد را فقط نام ببريد. ص 16 و 17 و 21

12) توحيد ذاتي را تعريف كنيد. ص 16 و 17

13) منظور از شرك ذاتي چيست؟ ص 17

14) شرك ذاتي بيشتر در چه جوامعي رواج داشته است؟ ص 17

15) برخي از اعتقادات قائلين به شرك ذاتي را بنويسيد. ص 17

16) براي اثبات توحيد ذاتي چهار دليل ذكر كنيد. ص 17

17) دعوت پيامبران چگونه توحيد ذاتي را اثبات مي كند؟ ص 17

18) گرايش فطري بشر به خداوند چگونه توحيد ذاتي را اثبات مي كند؟ ص 17

19) چگونه مي توان با استناد به نظم و يكپارچگي جهان توحيد ذاتي را اثبات كرد؟ ص 17

20) با توجه به كمال مطلق بودن خداوند، چگونه مي توان توحيد ذاتي را اثبات نمود؟ ص 17

21) دو محور اصلي در اعتقاد به توحيد افعالي كدامند؟ ص 17 و 18

22) براي محور اول توحيد افعالي با توجه به نيازمندي موجودات به خداوند يك استدلال بنويسيد. ص 17 و 18

23) براي محور اول توحيد افعالي با توجه به كمال مطلق بودن خداوند يك استدلال بنويسيد. ص 17 و 18

24)  عبارت «لا حول و لا قوه الا بالله العلي العظيم» بيانگر كدام محور توحيد افعالي است؟ ص 18

25) اعتقاد به توحيد افعالي چگونه در نماز با عبارت «بحول الله و قوته أقوم و  أقعد» بيان مي شود؟ ص 18

26) آيا اعتقاد به توحيد افعالي به معناي انكار خاصيت پديده ها است؟ توضيح دهيد. ص 19

27) منظور از شرك افعالي چيست؟ ص 19

28) درك اين حقيقت كه همه ي حوادث و تأثيرات جهان از خداست، ما را به چه نتيجه اي مي رساند؟ ص 19

29) شاخه هاي توحيد افعالي را فقط نام ببريد. ص 19 و 20

30) توحيد در مالكيت به چه معناست؟ ص 19

31) در چه صورت مالكيت غير خدا قابل پذيرش است؟ ص 19

32) منظور از توحيد در ولايت چيست؟ ص 19

33) ولايت اشخاص در چه صورتي قابل قبول است؟ ص 19

34) قبول ولايت پيامبر صلي الله عليه و اله و سلم به چه معنا است؟ ص 19 و 20

35) توحيد در ربوبيت و تدبير را تعريف كنيد. ص 20

36) قرآن كريم بر كدام يك از انواع توحيد تأكيد فرموده است؟ چرا؟ ص 20

37) شرك در ربوبيت و تدبير به چه معناست؟ ص 20

38) آيا اعتقاد به توحيد در ربوبيت و تدبير به معناي انكار قدرت پرورش و مديريت موجودات و يا انسان ها است؟ با ذكر يك مثال توضيح دهيد. ص 20

39) كار باغبان در مقايسه با ديگران و در مقايسه با خدا منسوب به كيست؟ توضيح دهيد ص 20 و 21

40) ارتباط هر يك از آيات مندرج در جدول زير را با انواع توحيد بررسي نموده و در محل مناسب علامت بزنيد. (بعضي از آيات ممكن است با بيش از يك نوع توحيد ارتباط داشته باشد). ص 21

41) توحيد صفاتي را تعريف كنيد. ص 21

42) از ديدگاه اميرالمؤمنين عليه السلام عالي ترين مرتبه ي توحيد كدام است؟ ص 21

43) كدام يك از آيات سوره ي توحيد به توحيد ذاتي اشاره دارد؟ ص 22

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه

44) اعتقادات مختلف در خصوص تأثير پديده ها را بنويسيد. ص 22

45) سه دليل در رد نظر كساني كه درخواست شفا از پيامبر(ص) را شرك مي دانند بنويسيد. ص 22 و 23

46) با ذكر يك مثال قرآني توضيح دهيد كه ايمان و عمل صالح چه تأثيري در مقامات انساني ايجاد مي نمايد؟ ص 24

 

درس سوم                          حقيقت بندگي

1 ) هر يك از عبارات زير به كدام يك از انواع توحيد اشاره دارد؟ ص 27 و 28

الف- سرچشمه ي خوبي ها و زيبايي ها خداست.                          ب - تنها وجود مستقل خداست.

ج - انسان خدا را به يگانگي مي شناسد.                                     د -  تنها مدبر و مالك و سرپرست جهان خداست.

2 ) ترجمه ي آيات زير را بنويسيد: ص 27

الف- إن الله ربي و ربكم فاعبدوه هذا صراط مستقيم                   ب - و إليه تُرجَعون

ج  - لا إله إلا هو سبحانه عما يشركون                                       د - و إلي الله عاقبه الأمور

3 ) با درك كدام اعتقادات انسان به اين نتيجه مي رسد كه تنها بايد خدا را اطاعت كند؟ ص 28

4 ) اگر اطاعت از غير خدا نا بجا و غلط است، چگونه مي توان از پيامبر و جانشينانش عليهم السلام اطاعت كرد؟ ص 28

5 ) چرا اطاعت از پيامبر و جانشينانش عليهم السلام لازمه ي توحيد عملي است؟ص 28

6 ) توحيد عملي با چه عنوان ديگري خوانده مي شود و نتيجه ي چيست؟  ص 29

7 ) منظور از توحيد عملي چيست؟ ص 29

8 ) آيه 51 سوره ي آل عمران: «إن الله ربي و ربكم فاعبدوه هذا صراط مستقيم» چگونه بيانگر ارتباط توحيد افعالي و توحيد عملي است؟ ص 28

9 ) انسان موحد داراي چگونه شخصيتي است؟ چرا؟ ص 29

10) نقطه ي مقابل توحيد عملي چيست؟ مراتب آن را بنويسيد. ص 29

11) تفاوت شرك جلي با شرك خفي در چيست؟ ص 29

12) انسان مشرك داراي چگونه شخصيتي است؟ چرا؟ ص 29

13) در چه صورت انسان با وجود كشش هاي گوناگون به آرامش خواهد رسيد؟ ص 29

14) شخصيت انسان موحد و انسان مشرك در قرآن چگونه ترسيم شده است؟ ص 29

15) آرامش انسان موحد در فرمانبري از خداوند چه زماني كامل مي شود؟ ص 29

16) سخن حضرت يوسف عليه السلام را خطاب به مشركين بنويسيد. ص 30

17) منظور از توحيد عملي در بعد اجتماعي آن چيست؟ ص 30

18) با توجه به بعد اجتماعي توحيد عملي، ولايت طاغوت را توضيح دهيد. ص 30

19) شرط تحقق بعد اجتماعي توحيد چيست؟ ص 30

20) نظام اسلامي حاكم بر كشورمان چگونه منطبق با بعد اجتماعي توحيد عملي محسوب مي شود؟ ص 30

21) شباهت هاي دو بعد فردي و اجتماعي توحيد عملي را با يكديگر بنويسيد. ص 30

22) در جدول زير ارتباط آيات را با توحيد عملي در دو بعد فردي و اجتماعي آن مشخص نماييد. ص 31

 

 

23) تفاوت ميان مراتب سه گانه ي توحيد با توحيد عملي چيست؟ ص 31

24) تقسيم بندي شرك و توحيد را بنويسيد. ص 31

25) عبارت هاي نماز  را با انواع توحيد ذاتي، توحيد افعالي و توحيد عملي تطبيق دهيد. ص 31

الف- الحمد لله رب العالمين                        ب – مالك يوم الدين                      ج – إياك نعبد و إياك نستعين

د – إهدنا الصراط المستقيم                         ه – قل هو الله أحد                        و – لم يلد و لم يولد

ز – و لم يكن له كفواً أحد                           ح – لا إاله إلا الله                            ط – وحده لا شريك له

ي – سبحان الله                                         ك – الله اكبر                            

26) جاهاي خالي را با عبارات مناسب پر كنيد: ص 32

الف- توحيد، محور و روح زندگي ......................، و شرك، محور و روح زندگي ...................... است.

ب – اعتقاد به توحيد داراي آثار ................. و .................... است.

ج – تحقق توحيد در فرد و در جامعه داراي ................... و ........................ است.

27) چرا برخي ار افراد در تبيين علمي پديده هاي جهان، تدبير خدا را ناديده مي گيرند؟ ص 32

28)كساني كه از حضور لحظه به لحظه ي حداوند در امور جهان غافلند، در چه شرايطي متوجه حضور خداوند مي -شوند؟ ص 32

29) آيا حوادث شگفت، همواره براي بيدار كردن انسان ها رخ مي دهد؟ توضيح دهيد. ص 32

30) ثبات در قوانين و رويدادهاي طبيعي كدام امكان را براي انسان ايجاد كرده است؟ ص 32

31) وجود كدام شرايط امكان برنامه ريزي براي زندگي را براي انسان ايجاد كرده است؟ ص 32

32) چه نتيجه گيري درست و نادرستي از عملكرد منظم پديده هاي جهان توسط انسان ها صورت مي گيرد؟ ص 33

33) بزرگترين عظمت از ديدگاه دانشمندان در عالم چيست؟ ص 33

34) حضور خداوند در كدام رويدادهاي جهان قابل مشاهده است؟ ص 33

35) درك حضور خداوند در رويدادهاي جهان چه تأثيري بر دانشمندان داشته است؟ ص33

36) لازمه ي به با رنشستن توحيد نظري چسيت؟ توضيح دهيد. ص 34

37) در چه صورت زندگي انسان خدايي تر مي شود؟ 34

38) آن چه كه امروزه مانع از تأمل انسان ها در جهان خلقت گرديده چيست؟ ص 34

39) دل مشغوليهاي انسان عصر حاضر چه نتيجه اي در ارتباط با توجه به جهان خلقت براي او به بار آورده است؟ ص 34

40) فقدان فرصت تأمل در جهان خلقت يا فرار از آن چه تأثيري در بينش و نگرش افراد دارد؟ ص 34

41) وضعيت بت پرستي در جهان كنوني چگونه است؟ ص 34

42) جوهره ي بت پرستي چيست؟ ص 34

43) با توجه به جوهره ي بت پرستي، وضعيت كنوني جهان از نظر بت پرستي چگونه است؟ ص 34

44) معيارهاي ثابت شرك و بت پرستي از ديدگاه قرآن كريم كدامند؟ ص 35

45) ريشه ي بت پرستي و شرك جديد چيست؟ ص 35

46) در مسير شناخت بت پرستي و شرك جديد توجه به كدام نكته حائز اهميت است؟ ص 35

47) جلوه هايي از شرك جديد را در ساختارهاي مختلف زندگي بشر بررسي كنيد. ص 35

 

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه و پيشنهاد

48) چرا خدا را نمي توان ديد؟ ص 36

49) آيا مي توان گفت دنيا مانع ديدن و رؤيت خداست؟ چرا؟ ص 36

50) با توجه به معناي «غير مادي» بودن امكان رؤيت خدا را در دنيا و آخرت بررسي كنيد. ص 37

51) از ديدگاه امام صادق عليه السلام ديدن بر چند قسم است؟ و با كدام قسم آن مي توان خدا زا ديد؟ ص 37

52) معبود بودن خداوند كه در قرآن با واژه ي «إله» آمده است، مربوط به كدام نوع از اقسام توحيد است؟ ص 40

53) علت استفاده ي خداوند از روش استفهامي در آيات 59 تا 64 سوره ي نمل چيست؟ ص 39

54) چرا خداوند پس از بيان هر يك از رويدادهاي جهان عبارت «أ إله مع الله (آيا معبودي با خدا هست؟)» را تكرار فرموده است؟ ص 39 و40

 

درس چهارم                                            اخلاص

1 ) هدف از خلقت انسان در آيه ي 56 سوره ي ذاريات چگونه بيان شده است؟ ص41

2 ) وظيفه ي انسان براي تحقق توحيد عملي چيست؟ ص 41

3 ) مسير توحيد عملي چگونه مسيري است؟ ص 42

4 ) پاسخ خداوند به دعاي مؤمنينُ در سوره ي حمد (اهدنا الصراط المستقيم) چيست؟ ص 42

5 ) رابطه ي دين و صراط مستقيم چيست؟ ص 42

6 ) مراتب بندگي افراد وابسته به چيست؟ ص 42

7 ) زندگي انسان صحنه ي نزاع بين كدام جهت گيري هاست؟ ص 43

8 ) در خواست خداوند از انسان در نزاع هميشگي وي در زندگي چيست؟ ص 43

9 ) در خواست خداوند از انسان در بندگي كردن چگونه در وجود او نهاده شده است؟ ص 43

10) وظيفه ي انسان در اجابت درخواست بندگي خدا از وي چيست؟ ص 43

11) اخلاص در بندگي و توحيد عبادي به چه معناست؟ ص 43

12) ميزان پيشروي انسان در مسير بندگي و اخلاص چه تأثيري بر او دارد؟ ص 43

13) نحوه ي سرسپردگي انسان به خداوند چيست؟ ص 44

14) پنج مورد از ثمرات توحيد عبادي و اخلاص در بندگي را نام ببريد. ص 44

15) زندگي پيشوايان ديني ما عليهم السلام، بيانگر كدام حقيقت در رابطه با توحيد عملي است؟ ص 44

16) راه هاي پيشروي در مسير بندگي كدامند؟ ص 46 تا 51

17) اولين قدم براي ورود به صراط مستقيم چيست؟ ص 46

18) خضوع در مقابل حق داراي چه نتايجي است؟ ص 46

19) كساني كه حق پذير نيستند، چگونه راه ورود حق را به روي خود مي بندند؟ ص 46

20) نقش «دل» در دوست داشتن چيست؟ ص 46

21) نتيجه ي پاسخ دل به هوي چيست؟ ص 47

22) حقيقت اسلام چيست و بزرگترين حق كدام است؟ ص 47

23) قرآن كريم همواره ايمان را همراه با چه چيز معرفي كرده است؟ چرا؟ ص 47

24) در جامعه ي اسلامي قرون اول و دوم هجري در رابطه با ايمان كدام انحراف فكري پيدا شد؟ ص 47

25) برخورد امامان شيعه عليهم السلام با گروه «مرجئه» چه بود؟ ص 47 و 48

26) جايگاه ايمان در منطق اسلام چيست؟ ص 48

27) پيامبر اسلام صلي الله عليه و أله و سلم در مورد لزوم عمل چه فرمايشي به دختر بزرگوارشان داشته اند؟ ص 48

28) خداوند به مؤمنين اهل عمل چه وعده اي داده است؟ ص 48

29) توجه دائمي به معاد چه تأثيري در تقويت عبوديت و توحيد عملي دارد؟ ص 48

30) در قرآن كريم، لزوم توجه به معاد با هشدار و توصيه به چه اموري مطرح شده است؟ ص 48

31) وظيفه ي  ما در به ياد داشتن معاد و روز حساب چيست؟ ص 49

32) با مقايسه ي جدي بين كوتاهي عمر دنيا و جاودانگي آخرت، تجارت عاقلانه كدام است؟ و خردمند چه كسي است؟ ص 49

33) افزايش معرفت در توحيد نظري چگونه عامل تقويت توحيد عملي محسوب مي شود؟ ص 49

34) قرآن كريم به منظور افزايش معرفت در توحيد نظري چه توصيه اي دارد؟ ص 49

35) قرآن كريم با چه هدفي به طور مداوم و مكرر به تفكر و تعقل دعوت كرده است؟ ص 49

36) راز و نياز با خداوند را به عنوان عاملي براي تقويت توحيد عملي بررسي نماييد. ص 50

37) جايگاه ويژه ي نماز را به عنوان يكي از مصاديق راز و نياز با خداوند توضيح دهيد. ص 50

38) مهم ترين شرط در درستي نماز چيست؟ توضيح دهيد. ص 50

39) حضور قلب در نماز چه تأثيري بر ساير فعاليت هاي انسان دارد؟ ص 50

40) آيا پيشروي در مسير بندگي تنها با برنامه هاي فردي حاصل مي شود؟ توضيح دهيد. ص 51

41) توجه به چه اموري نشاندهنده ي تلاش براي تحقق توحيد و عدل در اجتماع است؟ ص 51

42) كساني كه نسبت به امور اجتماعي بي تفاوتند، تا چه حد در بندگي خداوند پيش رفته اند؟ ص 51

43) فرمايش پيامبر صلي الله عليه و أله و سلم را در مورد لزوم توجه به امور مسلمين بنويسيد. ص 51

44) نمونه هايي از توجه به امور مسلمين را در زندگي پيشوايان عليهم السلام بيان كنيد. ص 51 و 52

45) وضعيت افراد مختلف را در انجام فعاليت هاي روزمره بررسي كنيد.  ص 52

46) منظور از انگيزه هاي متعارض در انجام كارها چيست؟ و چگونه اين تعارض از بين مي رود؟ ص 53

 

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه

47) درك ثمرات وصف ناشدني درخت عبوديت وابسته به چيست؟ ص 44

48) بنا به فرمايش رسول خدا صلي الله عليه و أله و سلم خداوند در ازاي بندگي، به فرزندان آدم چه وعده اي داده است؟ ص 44 و 45

49) با توجه به حديث فوق، اهداف متوسط و نهايي از خلقت انسان چيست؟ ص 45

 

درس پنجم                                            بازگشت

1) حديثي قدسي در خصوص اشتياق خداوند نسبت به بندگان خويش بنويسيد. ص 54

2 ) انسان را از نظر توانايي مقابله با موانع بيروني با ساير موجودات مقايسه كنيد. ص 55

3 ) امكان اقدام و قيام عليه خود با كدام وي‍ژگي انسان مرتبط است؟ ص 55

4 ) امكان قيام انسان، بر عليه كدام «خود» اوست؟ چگونه؟ ص 55

5 ) نحوه ي گرايش به خدا را در انسان بررسي كنيد. ص 55

6 ) اشتياق خداوند به رستگاري و سعادت بندگان چگونه است؟ ص 55

7 ) خروج از مسير الهي چگونه براي انسان رخ مي دهد؟ ص 56

8 ) چگونه با ارتكاب به گناه چراغ عقل و فطرت خاموش مي شود؟ ص 56

9 ) افزايش تدريجي حرمت شكني در مسير الهي، چه نتايجي را به بار مي آورد؟ ص 56 (پاسخ قبل)

10) پرتگاه هاي خطرناك سقوط انسان در ضلالت كدامند؟ توضيح دهيد. ص 57

11) گناهان را از نظر ميزان تخريب بررسي كنيد. ص 57

12) تأثيرات مخرب گناهان زير را مشخص كنيد: ص 57

الف- دروغ                           ب – مال حرام                               ج – خوار شمردن نماز

13) توجه به ناظر بودن خداوند به هنگام ارتكاب گناه، داراي كدام اثرات است؟ ص 57

14) وجود كدام ويژگي در انسان امكان «توبه» را براي او فراهم آورده است؟ ص 58

15) «توبه» به طور كلي به چه معناست؟ معناي آن را در موارد مقابل بنويسيد:        الف- بنده        ب – خداوند    ص 58

16) در آيه ي 39 سوره ي مائده توبه به چه معنا به كار رفته است؟ مشخص كنيد. ص 58

17) چرا در آيه ي 39 سوره ي مائده گناه، ظلم ناميده شده است؟ ص 58

18) بين توبه ي بنده و توبه ي خداوند، چه مرحله اي وجود دارد؟ ص 58 آيه ي 39 سوره ي مائده

19) با توجه به آيه ي 23 سوره ي اعراف، اگر مغفرت الهي صورت نگيرد چه خواهد شد؟ ص 58

20) پذيرش توبه چه تأثيري در فرد توبه كننده پديد مي آورد؟ ص 59

21) چرا براي كسي كه متوجه خطاي خود شده هيچ اقدامي فوري تر از توبه نيست؟ ص 59

22) منظور از «پيرايش» در مراحل توبه چيست؟ ص 59

23) پس از پيرايش، مرحله ي بعدي در توبه چيست؟ ص 59

24) تأثير توبه را در پيرايش و مراحل پس از آن در كلام امير المؤمنين عليه السلام بررسي كنيد. ص 59

25) حديثي از رسول خدا صلي الله عليه و أله و سلم درباره ي توبه و تأثير آن بنويسيد. ص 59

26) قرآن كريم از توابين با چه عنواني ياد كرده است؟ ص 59

27) توبه را به عنوان تحولي معنوي تعريف كنيد. ص 60

28) مراحل توبه را نام ببريد. ص 60 و 61

29) مرحله ي اول توبه را تعريف كنيد. ص 60

30) روايتي در ارتباط با لزوم مرحله ي اول توبه بيان كنيد. ص 60

31) در چه صورت توبه تنها ادعا خواهد بود؟ ص 60

32) ركن دوم توبه را نام برده و تعريف كنيد. ص 60

33) اظهار ندامت و استغفار در چه صورت پذيرفته نيست؟ ص 60

34) تأثير منفي استغفار ظاهري چيست؟ حديثي از امام رضا عليه السلام در اين مورد بنويسيد. ص 60

35) تحول فرد را پس از مرحله ي اول و دوم توبه توضيح دهيد. ص 61

36) مرحله ي سوم توبه را توضيح دهيد. ص 61

37) آيا جبران حقوق مردم تنها در مسائل مادي مربوط به آن هاست؟ با ذكر مثال توضيح دهيد. ص 61

38) با توجه به لزوم جبران حقوق در توبه، چرا مسؤوليت علما، رهبران سياسي، دانشمندان و... سنگين تر از سايرين است؟ ص 61 و 62

39) وظيفه ي شخص تائب در جبران حقوق مربوط به خداوند چيست؟ ص 62

40) آيا غير از مراحل سه گانه ي توبه، مراتب ديگري برا ي آن وجود دارد؟ ص 62

41) توبه از چه نظر با توحيد عملي شباهت دارد؟ ص 62

42) منظور از توبه ي اجتماعي چيست؟ ص 62

43) راه اصلاح و معالجه ي جامعه از بيماري ها و انحرافات اجتماعي چيست؟ ص 63

44) در چه صورت اصلاح جامعه مشكل مي شود؟ ص 63

45) نمونه هايي از آثار كوتاهي مردم در اصلاح جامعه را ذكر كنيد. ص 63

46) قرآن كريم در رابطه با توبه ي اجتماعي چه مواردي را تذكر داده است؟ ص 63

47) سرگذشت حضرت يونس عليه السلام را در رابطه با توبه ي قومش بنويسيد. ص 63

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه

48) فرازهايي از دعاي افتتاح را كه بيانگر محبت خداوند به انسان خطاكار است، بنويسيد. ص 55

49) چرا خداوند حضرت داود عليه السلام را مأمور كرد تا به گناهكاران مژده و به راست كرداران بيم دهد؟ ص56

50) موعظه ي اميرالمؤمنين عليه السلام به كسي كه از ايشان درخواست موعظه كرد، چه بود؟ ص 64

51) تا چه زماني مهلت توبه كردن داريم و بهترين دوران برا ي آن كدام است؟ ص 64

52) امتيازات دوران جواني را نسبت به پيري در رابطه با توبه بررسي كنيد. ص 64

53) فريب بزرگ شيطان در رابطه با توبه چيست؟ چه دليلي بر فريب بودن آن داريد؟ ص 64 و 65

54) خداوند برنامه ي زندگي مؤمنان را چگونه تنظيم كرده است؟ ص65

55) خوشي حقيقي از آن چه كساني است؟ ص 65

56) در فرمايش امام خميني رحمه الله ايام جواني با چه تعبيري توصيف شده است؟ چرا؟ ص 65

57) توصيه ي امام خميني رحمه الله در لزوم به تأخير نينداختن توبه چيست؟ ص 65

 

درس ششم                                        قدرت پرواز

1 ) تفاوت اساسي ميان انسان و ساير موجودات از نظر كار و خاصيت مربوط به هر يك كدام است ؟ ص 70

2 ) حقيقت اختيار چيست؟ آيا اين حقيقت قابل انكار است؟ توضيح دهيد. ص 70

3 ) نشانه هاي وجود اختيار را نام ببريد. ص 70 و 71

4 ) تفكر و تأمل را به عنوان يكي از نشانه هاي وجود اختيار تعريف كنيد. ص 70

5 ) خرسندي پس از كار را به عنوان يكي از نشانه هاي وجود اختيار تعريف كنيد. ص 70

6 ) احساس شرم و پشيماني را به عنوان يكي از نشانه هاي وجود اختيار تعريف كنيد. ص 70

7 ) مسؤوليت پذيري در قبال كار را به عنوان يكي از نشانه هاي وجود اختيار تعريف كنيد. ص 71

8 ) هر يك از آيات: 3 سوره ي انسان – 96 اعراف – 11 رعد – 117 هود و 20 شوري، چگونه وجود اختيار در انسان را اثبات مي كنند؟ ص 69

9 ) با توجه به شباهت قدرت اختيار با قدرت تفكر، كدام نكته در ارتباط با اختيار انسان داراي اهميت است؟ ص 71

10) تفاوت انسان ها از نظر استفاده از استعدادها چيست؟ ص 71

11) فرد معتقد به وجود اختيار و آزادي را با كسي كه منكر آن است مقايسه كنيد. ص 71

12) اعتقاد به وجود قدرت اختيار  چه تأثيري از بعد اجتماعي دارد؟ ص 72

13) عدم اعتقاد به اختيار و رواج جبري گري داراي كدام اثرات منفي از ديدگاه اجتماعي است؟ ص 72

14) در تاريخ اسلام رواج عقيده به جبر مورد استفاده ي چه گروهي بوده است؟ چگونه؟  ص 72

15) چرا اختيار براي هر انديشه اي قابل تبيين نيست؟ با ذكر يك مثال توضيح دهيد. ص 73

16) پايه هاي اعتقاد به اختيار را نام ببريد. ص 73 و 74

17) اعتقاد به خداي حكيم و مدبر را به عنوان يكي از پايه هاي پذيرش اختيار توضيح دهيد. ص 73

18) منظور از حاكميت قضا و قدر چيست؟ ص 74

19) معاني لغوي هر يك از واژ ه هاي «قدر» و «قضا» را بنويسيد.  ص 74

20) موجودات جهان از كدام جهات قضا و قدر الهي محسوب مي شوند؟ ص 74

21) يكي از پديده هاي طبيعت را كه به عنوان نمونه اي از قضا و قدر در قرآن بيان گرديده است، نام برده و درباره ي آن توضيح دهيد. ص 75

22) با توجه به تقدير و قضاي الهي، يك موجود چه وقت ايجاد مي شود؟ ص 75

23) نقشه ي جهان خلقت و خلق موجودات را از نظر ارتباط با قضا و قدر الهي بررسي كنيد. ص 76

24) هر يك از مفاهيم «تقدير» و «قضا» ي الهي از كدام صفات خداوند سرچشمه مي گيرند؟ ص 76

25) آيا هر تقديري متكي بر يك قضا ي الهي است؟ توضيح دهيد و نظر قرآن را در اين مورد بنويسيد. ص 76

26) ساده ترين و آشكارترين تقديرها كدام است؟ ص 77

27) آيا منظور از تقدير جهان توسط خدا همان تقديرات ساده و آشكار است؟ با ذكر مثال توضيح دهيد. ص 77

28) چرا هر كاري كه از روي اختيار از انسان سر بزند، مشمول تقدير الهي است؟ ص 77

29) توجه به مقدر بودن اختيار انسان كدام نتيجه گيري مهم را به دنبال دارد؟ ص 77

30) در پيدايش يك گل آيا مي توان تقدير الهي و نظام خلقت را از يكديگر قابل تفكيك دانست؟ چرا؟ ص 78

31) تقدير الهي در رابطه با به وجود آمدن يك گل را توضيح دهيد. ص 78

32) اشتباه انسان در رابطه با تصور محدوديت هاي ناشي از نظام قانونمند عالم چيست؟ ص 78

33) اگر نظام حاكم بر عالم نبود چه مي شد؟ ص 78

34) زيبايي خلقت در ارتباط با اختيار انسان چيست؟ توضيح دهيد. ص 78

35) برداشت غلط از علم و تقدير الهي ناشي از چيست و چه اعتقادات مردودي را به دنبال دارد؟ ص 79

36) علم خداوند را  با پيش بيني درباره ي يك نتيجه مقايسه كنيد. ص 80

37) بنا بر اصل توحيد افعالي هر پديده مظهر چيست؟ ص 80

38) علت هايي كه در پيدايش يك پديده دخالت مي كنند، بر چند دسته اند؟ نام ببريد. ص 80

39) علل عرضي را با ذكر يك مثال توضيح دهيد. ص 80

40) علل طولي را با ذكر يك مثال تعريف كنيد. ص 80 و 81

41) با توجه به علل طولي رابطه ي اختيار انسان با اراده ي خدا را  توضيح دهيد. ص 81

 

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه

42) آيا جامعه ي تربيت يافته توسط پيامبر صلي الله عليه و أله و سلم اعتقاد به جبري گري داشته است؟ ص 72

43) نظر گوستاو لوبون شرق شناس فرانسوي را درباره ي تأثير مسلمانان بر اروپاي مسيحي بنويسيد. ص 72

44) ويل دورانت مورخ امريكايي درباره ي تأثير اسلام در تربيت شخصيت هاي برجسته چه نظري دارد؟ ص 73

45) تحول چشمگير در فرهنگ و انديشه ي جامعه ي معاصر پيامبر صلي الله عليه و أله و سلم بيانگر چيست؟ ص 73

46) كدام عوامل مانع پيشرفت بيشتر و طولاني تر تمدن اسلام گرديد؟ ص 73

47) با تشبيه جهان به يك ساختمان، مراحل تقدير و قضاي الهي را در آن مشخص كنيد. ص 76

48) در ماجراي بازگشت از جنگ صفين، كدام برداشت نادرست از قضا و قدر الهي در پرسش از امام علي عليه السلام

قابل مشاهده است؟ پاسخ امام به اين پرسش چه بود؟ توضيح دهيد. ص 82

49) منظور اميرالمؤمنين از اين جمله كه: «از قضاي الهي به قدر الهي پناه مي برم» چيست؟ ص 82

50) اعتقاد به تقدير الهي چه تأثيري در رويارويي انسان با حوادث خوشايند و ناخوشايند دارد؟ ص 82

51) كدام عامل به افزايش تلخي حوادث يا افراط در خوشي ها دامن مي زند؟ ص 83

52) در چه صورت واكنش انسان به سختي ها و خوشي ها متعادل خواهد بود؟ ص 83

53) واكنش مسلمانان ومنافقان صدر اسلام در موقعيت هاي بحراني چگونه بود؟ ص 83

54) آموزش الهي در نگرش صحيح به حوادث زندگي چه پيامدهايي را به دنبال دارد؟ ص 83

55) يكي از زيبا ترين عكس العمل ها را در واقعه ي كربلا از زبان فاطمه ي صغري سلام الله عليها نقل كنيد. ص 83

56) در كلام حضرت فاطمه ي صغري سلام الله عليها چه حقايقي در رابطه با تقدير الهي قابل مشاهده است؟  ص 8457) بنا به فرمايش رسول خدا صلي الله عليه و أله و سلم باور به تقدير موجب چيست؟ ص 84

 

درس هفتم                                        پایه های استوار

1 ) مشاهدات یحیی بن عفیف را درباره ی رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در روزهای آغاز بعثت بنویسید. ص 88

2 ) عباس بن عبدالمطلب درباره ی نماز رسول خدا به اتفاق حضرت خدیجه و امام علی علیهم السلام چه گفت؟ ص 88

3 ) با گذشت نیم قرن از دعوت پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چه تأثیری در سرزمین های اطراف ایجاد شد؟ ص 88

4 ) در قرن اول بعثت دامنه ی اسلام تا کدام نواحی گسترش یافت؟ ص 88

5 ) در حال حاضر برای بازنگری به تمدن اسلام در کدام نکات باید تأمل داشته باشیم؟ ص 88

6 ) لازمه ی گذر از دوره ی جاهلی به عصر اسلام چه بود؟ ص 90

7 ) رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم رسالت خود را چگونه، با چه پیامی و از کجا آغاز کرد؟ ص 90

8 ) محور رسالت رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم چه بود؟ ص 91

9 ) در قرآن کریم دعوت تمدن های موجود به توحید چگونه به پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم فرمان داده شده است؟ ص 91

10) در کنار دعوت به توحید، کدام نگرش مورد توجه پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم قرار گرفت و این امر چه تأثیری بر یاران و پیروان آن حضرت داشت؟ ص 91

11) آیه ی 13 سوره ی حجرات به کدام یک از اقدامات رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در تأسیس تمدن اسلامی اشاره دارد؟ ص 92

12) ترجمه ی آن بخش از آیه ی 13سوره ی حجرات را که به مبارزه با تبعیضات نژادی و طبقاتی اشاره دارد، بنویسید. ص 92

13) وجود کدام یاران و پیروان در جمع اصحاب رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم بیانگر عدم توجه اسلام به نام و نسب است؟  ص 92

14) رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم بر ویرانه های کاخ اشرافیت جاهلی کدام بنا را برپا ساخت؟ ص 92

15) پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم به مردم درباره ی عدل چه مطالبی را می آموختند؟ ص 92

16) با تشدید درگیری اسلام با مشرکان و ستمگران خداوند چه فرمانی به رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم ابلاغ فرمود؟ ص 92

17) آرمان رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در برقراری عدالت اجتماعی چه بود و در این رابطه چه اقداماتی کردند؟ ص 93

18) چرا جامعه ی معاصر پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم به عصر جاهلیت نامیده می شود؟ ص 94

19) برخی از نشانه ها و مظاهر جهل و خرافه پرستی در دوره ی جاهلی را بنویسید. ص 94 و 95

20) اقدامات پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم با تکیه بر قرآن کریم در از بین بردن آداب جاهلی چه بود؟ ص 97

21) اولین آیات نازل شده بر پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم حاکی از کدام حقیقت است؟ ص 97

22) ترجمه ی  آیه ی 9 سوره ی زمر را بنویسید. «قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون إنّما یتذکر أولوا الالباب» ص 97

23) کدام عوامل موجبات شکست سد جاهلیت و خرافه گرایی را فراهم آورد؟ ص 97

24) وضعیت علم آموزی در ایران هم عصردوره ی جاهلی چگونه بود؟ ص 97

25) دیدگاه رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در رابطه با علم آموزی چیست؟ ص 97

26) دیدگاه جامعه ی جاهلی درباره ی جهان چه بود؟ ص 101

27) اقدامات رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم برای اصلاح نگرش مردم عصر جاهلی درباره ی انسان و جهان را بنویسید. ص 101

28) هدف پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم از تبلیغ نگرش خود درباره ی جهان چه بود؟ ص 101

29) ویژگی های انسان های تربیت شده در مکتب پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چیست؟ ص 101

30) خداوند کدام دیدگاه را در آیه ی 32 سوره ی أعراف اعلام فرموده است؟ ص 101

31) کدام موارد از سوی خداوند در آیه ی 33 سوره ی أعراف به عنوان حرام معرفی شده است؟ ص 102

32) وضعیت فردی و اجتماعی زنان را در عصر جاهلی بررسی کنید. ص 103

33) برنامه ی رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در إحیای منزلت زن چه تحول عمیقی را در جامعه ی جاهلی به وجود آورد؟ ص 103

34) آیه ی 97 سوره ی نحل درباره ی یکسانی مقام زن و مرد چه فرمایشی دارد؟ ص 103

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه

35) جامعه ی قبل از اسلام در کلام امیرالمؤمنین علیه السلام چگونه توصیف شده است؟ ص 89

36) امیرالمؤمنین علیه السلام خطاب به مردم عرب درباره ی گذشته ی آنان چه می فرماید؟ ص 89

37) دیدگاه جاهلیت درباره ی دختران و زنان را بنویسید. ص 89

38) چه عادات زشتی در میان قبایل پیش از اسلام رواج داشته است؟ ص 90

39) وضعیت اعتقادی جهان خارج از شبه جزیره ی عربستان را به طور کلی و در حوزه ی: الف – ایران   ب – روم توضیح دهید. ص 90

40) سلمان فارسی رحمة الله علیه در باره ی اصل و نسب خود چه بیانی داشت؟ ص 92

41) پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چه چیز را نسب افتخار آمیز هرکس می دانند؟ ص 93

42) زهرة بن عبدالله در گفتگو با رستم فرخزاد دین اسلام را چگونه معرفی کرد؟ ص 93

43) چه چیز مانع توافق زهرة بن عبدالله با رستم فرخزاد شد؟ ص 93 و 94

44) ترجمه ی آیات 1 تا 3 سوره ی ماعون را بنویسید و بگویید در ارتباط  با کدام ویژگی تمدن اسلامی می باشد؟ ص 95

45) ماجرای کناره گیری فردی ثروتمند از شخصی فقیر در حضور رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم را بنویسید و ارتباط آن را با برنامه های آن حضرت بیان کنید. ص 95

46) رفتار رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم با پیرزنی که قصد مراجعه به ایشان داشت چگونه بود؟ ص 96

47) از دیدگاه رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم برترین جهاد چیست؟ ص 96

48) رفتار امام علی علیه السلام با پیرمرد از کار افتاده ی مسیحی چگونه بود؟ ص 96

49) کدام رفتار پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم بیانگر ترجیح علم بر عبادت است؟ ص 97 و 98

50) ارزش دانشجو و دانشمند چگونه در کلام پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم بیان شده است؟ ص 98

51) فضیلت عالم بر عابد در کلام پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چگونه توصیف شده است؟ ص 98

52) بنا به فرمایش پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم جهاد دانشجو چیست؟ ص 98

53) منظور رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم ازبوستان های بهشت چیست؟ ص 98

54) دانشمندترین، گرانقدرترین و کم ارزش ترین افراد از دیدگاه رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم چه کسانی هستند؟ ص 99

55) فرمایش امام رضا علیه السلام درباره ی ارزش علم به نقل از رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم را بنویسید. ص 99

56) برخی از سخنان امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه را درباره ی ارزش علم و عالم بنویسید. ص 99

57)جایگاه علم را در نزد حضرت زهرا سلام الله علیها بررسی کنید. ص 99 و 100

58) نمونه ای از مبارزه ی معصومین علیهم السلام با خرافات و سایر آفات درست اندیشی را بیان کنید. ص 100

59) جایگاه دختر در اشعار جاهلی چگونه توصیف شده است؟ ص 104

60) جایگاه دختر را در مکتب اسلام با عصر جاهلی مقایسه کنید. ص 104

61) فضایل وجودی حضرت زهرا سلام الله علیها را توضیح دهید. ص 104

62) چند نمونه از رفتارهای  رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم با دخترشان حضرت زهرا سلام الله علیها را بنویسید. ص 104 و 105

63) چند نمونه از سخنان پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم درباره ی حضرت زهرا سلام الله علیها را بازگو نمایید. ص 105

64) برخی ازرفتارهای حضرت زهرا سلام الله علیها در حمایت از پدر بزرگوارشان را بنویسید. ص 105

65) فضایل زنان خاندان پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم و نقش مؤثر تاریخی آنان را بیان کنید. ص 105

 

درس هشتم                                        عصر شکوفایی

1 ) هر تمدنی نتیجه ی چیست؟ ص 108
2 ) عظمت هر تمدن وابسته به چیست؟ ص 108

3 ) چگونه می توان از گذشته عبرت گرفت؟ ص 108

4 ) نیاکان ما به چه میزان به اندیشه و تفکر توجه داشته اند؟ ص 109

5 ) پرسشگری جزو کدام آموزش ها در اسلام بوده و در کدام حوزه ها جریان داشته است؟ ص 109

6 ) نیاکان ما در جهان اسلام علوم بشریرا به چند شاخه توسعه دادند و اقدامات آنان در شهرها چه بود؟ ص 109

7 ) اشتیاق به علم آموزی چگونه درکلام دانشمندان اروپایی توصیف شده است؟ ص 109

8 ) موقعیت دانشگاه های اسلامی در نزد اروپاییان چگونه بود؟ ص 109

9 ) وضعیت کتابخانه های مسلمانان پیش ازاختراع صنعت چاپ را بررسی کنید. ص 109 و 110

10) برخی از دانشگاه های جهان اسلام را نام برده وضعیت آن ها را به طور کلی توضیح دهید. ص 110

11) دانش مسلمین دربرگیرنده ی کدام حوزه ها بوده است؟ ص 110

12) کدام رشته ها در تاریخ اسلام توسعه ی فراوان یافت؟ ص 110

13) تمدن قرون وسطایی مسیحی را با اندیشه ی مسلمانان مقایسه کنید. ص 111

14) موقعیت علمی شخصیت های مقابل را بررسی کنید:             الف- ابونصر فارابی          ب- ابوعلی سینا    ص 111

15) برخی از دانشمندان بزرگ اسلامی در رشته های فلسفه و کلام را نام ببرید. ص 111 و 112

16) سخن ملا صدرای شیرازی را در هماهنگی میان دین و تفکر عقلی بنویسید. ص 111

17) اقدامات دانشمندان مسلمان در شاخه ی ریاضی را بنویسید. ص 112

18) شخصیت استثنایی مسلمان در تاریخ ریاضی کیست و چه اقداماتی انجام داده است؟ ص 112

19) سایر ریاضیدانان بزرگ اسلامی و اقدامات آنان را نام ببرید. ص 112

20) وضعیت مسلمانان را درامورمربوط به بهداشت و سلامتی توضیح دهید. ص 112 و 113

21) سوابق محمد بن زکریای رازی را در علم پزشکی بنویسید. ص 113

22) منظور از امیر پزشکان کیست؟ اعتبار علمی کتب وی را بررسی کنید. ص 113

23) نظریات و تحقیقات ابتکاری این سینا در زمینه های مختلف را توضیح دهید. ص 113

24) وضعیت پزشکان مسلمان را در جراحی شرح دهید. ص 114
25) اولین بیمارستان مسلمانان در چه سالی، در کجا و با استفاده از کدام تجربه ساخته شد؟ ص 114
26) وضعیت کلی اولین بیمارستان مسلمین چگونه بود و محل بنای آن چگونه انتخابشد؟ ص 114
27) وضعیت بیمارستان قاهره را توصیف کنید. ص 115

28) دانشمند مسلمان علم گیاه شناسی کیست؟ توضیح دهید. ص 115

29) نظر گوستاو لوبون را درباره ی مؤسس علم شیمی بنویسید. ص 115

30) درباره ی هر یک از دانشمندان زیر مختصری توضیح دهید:

الف- جابر بن حیان                        ب- ابوریحان بیرونی                     ج- ابوسعید سجزی                        ص 115

31) اقدامات مسلمین در ستاره شناسی چه بود و نخستین تأثیر تمدن اسلامی در این رشته مربوط به چیست؟ ص 115

32) کدام تلاش همپای تلاش های علمی، از جلوه های زیبای تمدن اسلامی محسوب می شود؟ ص 115

33) در چه صورت درخت علم و معرفت و اخلاق شکوفا و بارور می گردد؟ ص 116

34) عطش مسلمانان برای دریافت و تبیین معارف قرآن آنان را به چه اقدامی وا می داشت؟ ص 116

35) علم تفسیر چگونه شکل گرفت؟ برخی از مفسران تاریخ اسلام را نام ببرید. ص 116

36) چرا جمع و تدوین حدیث در نزد مسلمانان اهمیت زیادی داشت؟ ص 116

37) بنا به نقل افراد چند نفر از رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم حدیث نقل کرده اند؟ توضیح دهید ص 116

38) اولین تنظیم کننده ی کتاب در جمع احادیث پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم کیست؟ ص 116

39) درباره ی علم حدیث شناسی  و علم فقه توضیح دهید. ص 116 و 117

40) برای به دست آوردن احکام و قوانین از منابع مرتبط یک فقیه باید با در کدام علوم تخصص داشته باشد؟ ص 117

41) تدوین قوانین فردی و اجتماعی توسط فقها چه تأثیری بر نظام زندگی دارد؟ ص 117

42) جرج برنارد شاو، نویسنده ی معروف انگلیسی، درباره ی فقه اسلامی چه می گوید؟ ص 117

43) زندگی سیاسی و روابط اجتماعی پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم بر چه اساسی بنا شده بود و چه آموزشیدر این رابطه به مردم داده بودند؟ ص 118

44) حاکمان اموی و عباسی پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم چه شیوه ای را در حکومت پیش گرفتند؟ ص 118

45) کدام عوامل باعث شد تا ستمگران برخی ظواهر را مراعات کنند؟ ص 118

46) قیام امام حسین علیه السلام در برابر یزید با کدام هدف و چه تأثیری صورت گرفت؟ ص 118 و 119

47) حاکمان اموی و عباسی با چه مزاحمت هایی و از سوی چه کسانی مواجه بودند؟ ص 119

48) دوران حکومت بنی امیه چگونه به پایان رسید؟ ص 119

49) هدایت اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم در زنده نگه داشتن سیره ی آن حضرت، چه تأثیری بر حاکمان عباسی داشت؟ ص 119

50) مبارزات سیاسی قبل از ظهور اسلام را با مبارزات سیاسی دوره ی اسلامی مقایسه کنید. ص 119

51) اقدامات ننگین حاکمان بنی امیه و بنی عباس را که موجب کاهش استیلای اسلام گردید بیان کنید. ص 119 و 120

52) برخی آثار با برکت تمدن اسلامی را تا قرن هشتم ذکر کنید. ص 120

53) شیوه ی حکومتی امویان و عباسیان به چه چیز منجر شد؟ ص 120

54) دو تهاجم بزرگ بر پیکره ی جهان اسلام در کدام دوران و از کدام نواحی صورت گرفت؟ ص 120

55) تهاجم امپراطوری روم از چه سالی، با چه انگیزه ای  و با هجوم به کدام مناطق آغاز شد؟ ص 120

56) نتیجه ی جنگ های صلیبی رومیان با مسلمین چه بود؟ ص 120

57) کدام ویژگی در حمله ی مغولان به مرکز و شرق جهان اسلام، مانع از تجدید حیات تمدن اسلامی شد؟ ص 120 و  121

58) فرمان چنگیز مغول به نیروهایش در تخریب ایران اسلامی چه بود؟ ص 121

59) سرگذشت تلخ شهرهای سمرقند، خوارزم، بلخ، مرو و نیشابور در حمله ی مغول را توصیف کنید. ص 121 و 122

60) ویرانگری های مغولان به جز در شهرهای مذکور کدام شهرهای دیگر را در بر گرفت؟ ص 122

61) ویژگی دعوت پیامبر صلی الله علیه وأله و سلّم با نزول قرآن از کدام جنبه قابل تأمل است؟ ص 122

62) دومین اثر هنری – ادبی اسلام چیست؟ ص 122

63) محور هنر و ادب تمدن اسلامی چیست؟ ص 122

64) جلوه گاه اصلی انواع گوناگون هنر و ادب در تمدن اسلامی چیست و کدام هنرها در آن ها جلوه کرده است؟ ص 122 و 123

65) جایگاه شعر در تمدن اسلامی چیست؟ ص 123

66) جایگاه شعر فارسی د رجهان امروز را بررسی کنید. ص 123

67) توجه شاعران غزلسرا به عشق حقیقی چگونه در اشعار آنان تجلی کرده است؟ مثال بزنید. ص 123

68) در بنای باشکوه مساجد چگونه می توان تلاقی دین و هنر را مشاهده کرد؟ ص 124

69) در هنر اسلامی به کدام اصول توجه ویژه ای شده است؟ ص 124

70) تاریخچه ی تمدن اسلامی را از آغاز تا افول آن به طور خلاصه بیان کنید. ص 125

71) چه عواملی زمینه ساز افول تمدن اسلامی گردید؟ ص 125

72) امام علی علیه السلام، به فرزندان گرامیش و هر مسلمانی که وصیت نامه ی آن حضرت را می خواند چه سفارشی در مورد قرآن کرده اند؟ ص 127

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه

73) اهمیت کتاب «قانون» ابن سینا در چیست؟ ص 127

74) تعریف ابن سینا از علم پزشکی چیست؟ 127

75) توصیه ی ابن سینا برای بهداشت و نگه داری تندرستی را بنویسید. ص 127

76) ابن سینا ورزش را چگونه معرفی می کند؟ ص 127 و 128

77) پیشنهاد ابن سینا برای تنوع در ورزش کدام است؟ ص 128

78) نظرات ابن سینا را در خصوص حمام و جنبه های درمانی آن بنویسید. ص 128

79) رواج بحث هایی در رابطه با تغذیه، ورزش و بهداشت در میان مسلمانان نشانه ی چیست؟ ص 128

80) نمونه ای از داستان های تخیلی مسلمانان را توصیف نموده، پیام آن را مشخص کنید. ص 129

81) بارون کارا دووو درباره ی داستان های تخیلی مسلمانان چه نظری دارد؟ ص 129

 

درس نهم                                        نگاهی به تمدن جدید

1 ) سه دوره ی تمدن را در اروپا مشخص کنید. ص 130

2 ) در یک نگاه اجمالی تمدن جدید، دارای چه آثاری بوده است؟ ص 134

3 ) رابطه ی مسلمانان با تمدن جدید چگونه رابطه ای است؟ ص 134

4 ) چه کسانی از نقد و بررسی گریزانند؟ ص 134

5 ) ویژگی مشترک کسانی که از نقد گریزانند چیست؟ ص 134

6 ) پیامدها و نتایج گسترده ی تمدن جدید در یک نگاه کدامند؟ ص135 تا 142

7 ) از دستاوردهای تمدن جدید کدام یک مثبت و کدام یک منفی هستند؟ ص 135 تا 142

8 ) پیامد مثبت تمدن جدید در توجه به علم و تحقیق را بنویسید. ص 135

9 ) موفقیت تمدن جدید در گسترش علم کدام باور غلط را در اذهان ایجاد نمود؟ ص 135

10) برخی توانمندی های انسان را در رابطه با تصرف در طبیعت نام ببرید. ص 135

11) آثار مخرب تصرف در طبیعت را بررسی کنید. ص 135

12) نحوه ی زندگی انسان امروز از نظر رفاهی با انسان های قرون قبل دارای چه تفاوت هایی است؟ ص 136

13) روند رشد آگاهی های مردم از قانون و حقوق را بنویسید. ص 136

14) با وجود افزایش آگاهی مردم نسبت به حقوق، کدام عامل باعث تضییع بعضی حقوق و ایجاد فساد اخلاق گردیده است؟ ص 136

15) آثار منفی تولید انبوه کالا را در امور مادی بنویسید. ص 137

16) آسیب اصلی تولید انبوه کالا چیست؟ ص 137

17) تولید انبوه کالا زمینه ی کدام آسیب را در کشورهای دیگر ایجاد نمود؟ و نتیجه ی آن چه بود؟ ص 137

18) وضعیت کار و سرمایه در دوران قبل از پیدایش صنعت را با دوران پس از آن مقایسه کنید. ص 139

19) عامل اصلی ایجاد فاصله ی طبقاتی در جوامع چیست؟ ص 139

20) تعریف تمدن کنونی از انسان چیست؟ ص 140

21) تعریف تمدن کنونی از انسان دارای کدام نتایج بوده است؟ ص 140

22) وضعیت اقدامات تسلیحاتی و نظامی قدرتمندان در جهان چگونه است؟ ص 142

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه

23) به طور خلاصه تاریخچه ی تمدن قرون وسطی را بنویسید. ص 131

24) برخی از اعتقادات و آیین های  کلیسا را در قرون وسطی توضیح دهید. ص 131

25) عقاید انحرافی کلیسای قرون وسطی را در رابطه با موارد زیر بنویسید: ص 132

الف- ازدواج و حقوق زن                ب- موضوعات علمی                     ج- زهد و دوری از دنیا

26) آثار مثبت تمدن قرون وسطی کدامند؟ ص 132 و 133

27) تأثیرات منفی تمدن قرون وسطی را ذکر کنید. ص 133

28) تأثیر تمدن اسلامی بر تمدن قرون وسطی چه بود؟ ص 133

29) موضعگیری های کلیسا در برابر نظریات کپرنیک چه بود؟ ص 133

30) ایستادگی کلیسای قرون وسطی در مقابل علوم جدید کدام عقیده ی انحرافی را رواج داد؟ نتیجه ی این اعتقاد چه بود؟ ص 134

31) منظور از دوره ی استعمار چیست؟ برخی از ویژگی های این دوره را توضیح دهید. ص 138

32) مبارزه با استعمار از چه زمانی آغاز شد و نتیجه ی آن چه بود؟ ص 138

33) شیوه ی جدید دولت های غربی برای استعمار کشورها چیست؟ ص 138

34) پایه های اصلی قدرت اقتصادی اروپا چه بود؟ ص 138

35) آمار ثروت در جهان در سال 2005 م. بنویسید؟ ص 139

36) وضعیت بدهکاری کشورهای فقیر و سود بانکی وام های جهانی در سال 2005 م. را بنویسید. ص 139

37) بن بست های تمدن غرب را در موارد زیر بررسی کنید: ص 141

الف- نیهیلیسم(پوچ گرایی)               ب- استفاده ی ایزاری از زنان                      ج- لذت جویی افراطی

38) روند گسترش فساد از غرب به کشورهای ضعیف چگونه است؟ ص 141

39) پروفسور رابرت. اچ. بورگ درباره ی فرهنگ جامعه ی امریکا چه می گوید؟ ص 141 و 142

40) جایگاه خانواده را در تمدن کنونی غرب بررسی کنید. ص 142

41) اندیشه ی «بی توجهی به دنیا» را که توسط کلیسای قرون وسطی تبلیغ می شد، با آموزش های رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم در رابطه با زندگی مقایسه کنید. ص 143

42) تأثیر اسلام بر اروپائیان را در طی جنگ های صلیبیبیبان کنید. ص 144

43) برخی اصطلاحات رایج میان مسلمانان را که در کتاب «خورشید الله بر چهره ی غرب می درخشد» بیان شده بنویسید. ص 144

44) اقدام اروپاییان در آغاز پیشرفت برای فروش کالاهای خود چه بود؟ ص 145

 

درس دهم                                        برنامه ای برای فردا

1 ) ویژگی های تمدنی که در حال حاضر ما در متن آن زندگی می کنیم چیست؟ ص 146

2 ) دو تجربه ی موفق ایران اسلامی در تمدن حاضر کدام است؟ ص 147

3 ) تأثیر دو تجربه ی موفق ایران اسلامی بر جهان امروز چه بوده است؟ ص 147

4 ) موقعیت کنونی ایران اسلامی نسبت به تمدن کنونی چیست؟ ص 147 و 148

5 ) بزرگ ترهای امروز ایران اسلامی نوجوانان کدام نسل هستند؟ و انتظارشان چیست؟ ص 148

6 ) سه هدف بزرگ ایران اسلامی در رابطه با تمدن جهانی چیست؟ ص 148

7 ) آیا این اهداف دست نایافتنی هستند؟ چرا؟ ص 148

8 ) برای رسیدن به اهداف سه گانه در کدام حوزه ها باید فعالیت نمود؟ ص 149 و 150 و 153

9 ) در حوزه ی فردی، انتخاب کدام برنامه ها ضروری است؟ ص 149 و 150

10) شناخت گذشته و مقایسه ی آن با عصر حاضر چگونه ما را راهنمایی می کند؟ 149

11) کدام فضایل اخلاقی موجبات رسیدن به اهداف را فراهم می سازد؟ ص 149

12) پیشرفت های علمی چه تأثیری در تقویت یک ملت دارد؟ ص 150

13) تذکر مقام معظم رهبری در باره ی پیشگامی در علم و فناوری را بنویسید. ص 150

14) آیا حضور فعال در جهان و تأثیر بر آن تنها با اقدامات فردی میسر است؟ توضیح دهید. ص 150

15) با توجه به آیه ی 104 سوره ی آل عمران اولین قدم در حوزه ی دوم اقدامات مربوط به اهداف سه گانه چیست؟ ص 150

16) مهم ترین عامل برای حضور مؤثر در میان افکار عمومی جهان چیست؟ ص 151

17) برخی از عوامل استحکام نظام اسلامی را ذکر کنید. ص 151

18) عبارت «ما می توانیم» کدام حس را در افراد یک ملت ایجاد خواهد کرد؟ نمونه ای را مثال بزنید. ص 151

19) چرا پیام اسلام پیامی برای همه ی مردم تلقی می شود؟ ص 153

20) چه رابطه ای میان  یک پیام و روش تبلیغ آن وجود دارد؟ توضیح دهید. ص 153

21) خداوند کدام روش تبلیغی را به رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم آموزش می دهد؟ ص 153(آیه ی 125 سوره ی نحل)

22) روش های قرآن در مواجهه با مردم و تبلیغ پیام چیست؟ ص 153(تفکر در آیه)

23) روش های تبلیغی قرآن متکی بر چه اموری است؟ و لازمه ی به کارگیری این روش ها چیست؟ ص 153 و 154

24) تفاوت ابزارهای کنونی با ابزارهای زمان رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم چیست؟ ص 154

25) سهل انگاری اهل حق در استفاده ی صحیح از ابزارها چه پیامدهایی دارد؟ نمونه ای برای آن ذکر کنید. ص 154

26) چرا در تبلیغ اسلام باید از نیازهای عمومی آغاز کرد؟ ص 154

27) برخی از نیازهای عمومی را که در تعالیم اسلام به آن ها توجه شده، نام ببرید. ص 154

28) در تبلیغ اسلام در تمدن جدید کدام یک از رسالت های انبیا را باید احیا نمود؟ ص 154

29) مبارزه با ستمگران و برقراری عدالت نیازمند کدام هوشیاری ویژه است؟ ص 155

30) قرآن درباره ی سلطه جویی گروهی از یهودیان و مسیحیان بر مسلمین چه هشداری به رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم داده است؟ ص 455

31) امام خمینی رحمة الله علیه توجه ما را به کدام نکته در خصوص سلطه جویی بیگانگان جلب می نمایند؟ ص 155

32) نگرش واقع بینانه در دعوت به حق و عدالت چیست؟ ص 155 و 156

33) نمونه ی بارز حق ستیزی و زورگوییدر عرصه ی جهانی کدام است؟ ص 157

34) هدایت ملت ها به سوی استقامت و مبارزه ای معقول و عزتمند مستلزم چیست؟ ص 157

35) آیا خداوند هر نوع ارتباطی را با غیر مسلمانان ممنوع ساخته است؟ توضیح دهید. ص 159 و 160

36) رابطه با کدام دسته از غیر مسلمانان از سوی خداوند:           الف- نهی نشده است؟         ب- نهی شده است؟ ص 159 و 160

37) آیا تلاش برای احیا و بازسازی تمدن اسلامی و اصلاح وضع کنونی جهان تنها یک وظیفه و مسؤولیت است؟ ص 162

38) کدام پندار ساده اندیشانه در یکی دو قرن اخیر درباره ی کفایت علم و دانش بشری وجود داشته است؟ ص 162

39) آیا در قرن بیست و یکم بی کفایتی علم در رساندن انسان به سعادت اثبات شده است؟ چگونه؟ ص 162

40) اعتقاد و مسؤولیت مسلمانان در ارتباط با اسلام چیست؟ ص 162

41) در دعای فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف خواسته ی اصلی منتظران چیست؟ ص 163

 

سؤالات امتيازي از بخش براي مطالعه

42) رسول خدا صلی الله علیه وأله و سلّم چگونه خودباوری را در یاران خود تقویت می فرمود؟ نمونه ای از وقایع صدر اسلام را بیان کنید. ص 152

43) سخنان امام خمینی رحمة الله علیه را در لزوم قیام و تحمل سختی ها بنویسید؟ ص 156

44) پیام قاطع حضرت امام رحمة الله علیه به جهان خواران چیست؟ ص 156

45) وجود روحیه ی جهاد و حماسه را در زندگی و سخنان امام خمینی رحمة الله بررسی نمایید؟ ص 157 و 158

46) از نظر امام خمینی رحمة الله علیه جنگ حق و باطل، امروز در چه شکل هایی خود را نشان می دهد؟ ص 158

47) پیام امام خمینی رحمة الله علیه به مبارزان و مجاهدان سراسر جهان چیست؟ ص 158

48) حد و مرز مبارزه ی عقیدتی از نظر امام خمینی رحمة الله علیه کدام است؟ ص 158

49) هشدار امام خمینی رحمة الله علیه به طرفداران امریکا درباره ی شهادت چیست؟ ص 158

50) امام خمینی رحمة الله علیه  درباره ی انتظار جهان خواران و سرمایه داران از رهبران مسلمین چه فرمایشی دارند؟ ص 158 و 159

51) امام خمینی رحمة الله علیه درباره ی نقش جمهوری اسلامی در احیای هویت اسلامی مسلمانان چه فرمایشی دارند؟ ص 159

52) اندیشمندان دلسوز جوامع شرقی و غربی در فکر چاره جویی برای کدام مسأله هستند؟ ص 160

53) محدودیت انسان امروز برای انتخاب شیوه ی زندگی از نظر اندیشمندان دلسوز امروزی چیست؟ ص 160 و 161

54) چگونگی سلطه و انحصار فرهنگ سازی جهانی را به دست قدرتمندان توصیح دهید. ص 161

55) قدرت های تبلیغی چگونه نیازآفرینی می کنند؟ ص 161

56) چرا ارائه ی مد روز و سلیقه سازس کاری ناپسند تلقی می شود؟ ص 161

57) پیامد ایجاد تنوع و رنگارنگی در ظواهر زندگی چیست؟ ص 161 و 162