راهكارهاى رفع استرس سر جلسه امتحان
بيشتر مواقع ديده شده است كه تعدادى ازدانش آموزان یا دانشجويان به رغم آمادگى قابل توجه براى امتحان به دليل استرس فراوان در جلسه امتحان قادر به پاسخ دادن نمیباشد.
استرس و فشار روانی در زمان امتحان مسئله ای است که مربوط به سن خاصی نیست. در هر دورهای از زندگی گذراندن امتحان می تواند موجب بروز استرس شود. افزایش مراجعه دانشجویان به درمانگاه در دوران امتحانات پایان ترم مبین شیوع این مسئله در بین دانشجویان است.
● استرس یا فشار روانی چیست
استرس به خودی خود نه مثبت است نه منفی و در حقیقت پاسخ طبیعی بدن در بحث ها، جدل ها، تهدیدها و تحریک ها است. پاسخ بدن به فشار روانی و استرس زمانی موجب ناراحتی می شود که:
مدت استرس طولانی باشد.
به دفعات زیاد تکرار شود.
همراه با فشار و تحریک باشد.ترشح هورمونی به نام آدرنالین در بدن در زمان وقوع حوادث به منظور تسریع در انجام، و بهتر انجام شدن کارها صورت می گیرد.
● تغییرات فیزیکی بدن در نتیجه ترشح این هورمون در بدن شامل:
۱) عرق کردن کف دست
۲) افزایش ضربان قلب
۳) احساس دلشوره داشتن
۴) برافروخته شدن صورت
۵) بی اشتهایی
۶) سردرد
۷) بی خوابی
۸) از دست دادن تمرکز
۹) حملات ترس
۱۰) اشکال در تنفس
۱۱) سرگیجه
الزاماً تمام علائم فوق با هم در شخصی که استرس دارد دیده نمی شود اما به طور خلاصه در صورتی که علائم سرگیجه و تپش قلب ظاهر شد نیاز به مراجعه به مراکز درمانی جهت کنترل آن است. غالب اوقات علائم استرس یا به صورت فیزیکی و یا به صورت روحی ظاهر می شود.بنابراین اشتباه است که سعی در درمان استرس نماییم و یا آن را به طور کامل از بین ببریم.چراکه: وجود آن لازم و ضروری است تا بتوانید با حداکثر انرژی تلاش نمایید.
اما برای اینکه بتوانید از آن بهتر نتیجه بگیرید باید:
۱) یاد بگیرید اتفاقاتی که در بدن شما می افتد از قبیل افزایش ضربان قلب و عرق کردن کف دست و دلشوره داشتن امری طبیعی است و آن را مثبت تلقی نمایید.
۲) بدانید در چه سطحی از این امر باعث تحریک بیشتر می شود و در چه سطحی شما را منفعل می کند.
۳) اگر متوجه شدید میزان استرس در شما زیاد است و شما را منفعل می کند، آن را در حد قابل قبول پائین بیاورید
امتحان ترم نخست دانش آموزان دوره هاي تحصيلي ابتدايي، راهنمايي و متوسطه آغاز شد و با توجه به اينکه نمرات اين ترم در مجموع نمرات ترم هاي بعد تاثير زيادي دارد بنابر اين، اهميت اين ترم کمتر از ترم پاياني نخواهد بود. براي موفقيت در امتحانات راه ها و روش هاي مختلفي وجود دارد که بکارگيري اصول درست در مطالعه مطالب درسي از جمله عوامل موفقيت در امتحانات است. هنوز بسياري از دانش آموزان شيوه صحيح مطالعه را نمي دانند و اين مساله باعث شده که با وجود صرف وقت زياد در يادگيري مطالب، نتوانند آن را در روز امتحان بيان و يا روي کاغذ بياورند. کارشناسان شيوه هاي مختلفي براي موفقيت در امتحانات به دانش آموزان گوشزد مي کنند براي مثال مي گويند در جايي مطالعه کنيد که قادر به تمرکز باشيد يا براي امکان تکرار مطالب فراگرفته برگه هاي خلاصه نويسي تهيه کنيد و زير مطالب مهم نيز خط بکشيد. دانش آموزان براي موفقيت در امتحانات نبايد خود را با ديگران مقايسه کنند زيرا هر فردي با داشتن امکانات مختلف، استعدادهاي متفاوتي نيز دارد.
در طول تحصيل بويژه در روزهاي امتحان، تغذيه مناسب، سبک و پرانرژي و خواب کافي را فراموش نکنيد. سعي کنيد قبل از امتحان، براي ارزيابي ميزان دانسته ها، خود را محک بزنيد. از عوامل استرس زا و همچنين همکلاسي هايي که گفتار آن ها شما را دچار اضطراب مي کند، دوري کنيد.
بعداز شروع امتحان سعي کنيد ابتدا پرسش هايي که از نظر شما آسان است پاسخ دهيد و وقت و انرژي خود را با نگران شدن و فکر کردن به عواقب امتحان و کنجکاوي درباره اينکه ديگران چه مي کنند، هدر ندهيد.
يک ساعت قبل از امتحان، از مطالعه درس دست بکشيد و به هيچ وجه قبل ازشروع امتحان از يکديگر چيزي نپرسيد زيرا ممکن است سوالي را بلد نباشيد و دچار اضطراب شويد و مطالب ديگر را نيز فراموش کنيد.
هنگامي که به شما اضطراب دست مي دهد،خودتان را بيازماييد. کتاب را ببنديد و جمله را تکرار کنيد. اين کار اضطراب شما را از بين خواهد برد. اگر حين مطالعه نگرانيد و حواستان پرت مي شود چند دقيقه استراحت کنيد و سپس به مطالعه بپردازيد. دانش آموزان بايد در طول سال تحصيلي برنامه اي کاربردي براي مطالعه کتاب هاي درسي براي خود تدوين کنند و براساس برنامه به مطالعه درسي بپردازند. اگر در ترم نخست اين موضوع را رعايت نکرديد در ترم هاي بعد آن را به مورد اجرا بگذاريد.
انباشته شدن مطالب درسي از عوامل اضطراب و استرس است بنابر اين دانش آموزان بايد در ابتداي سال تحصيلي براي خود برنامه ريزي درسي داشته باشند. روزهاي امتحان، زمان مرور درس ها است و نمي توان در روزهاي امتحان، حجم زيادي از کتاب را آماده کرد. محيط ناآرام و تنش زا از عوامل عدم موفقيت در امتحانات است. تلاش کنيد در طول تحصيل بويژه روزهاي امتحان، محيطي آرام و ساکت براي خود مهيا کنيد زيرا آرامش روحي و رواني تاثير زيادي در موفقيت شما دارد. روزهاي امتحان به معني دست کشيدن از تفريح و سرگرمي نيست. پس از حدود يک ساعت مطالعه حدود 10 تا 15 دقيقه به خود استراحت دهيد. دراين موقع سعي کنيد از اتاق مطالعه خارج شويد و به نقاط دور دست و مورد علاقه تان نگاه کنيد.
استراحت قدرت تمرکز شما را بيشتر خواهد کرد و مي توانيد با نيرو و انرژي تازه اي به ادامه مطالعه بپردازيد. توجه داشته باشيد زماني که براي مطالعه تعيين مي کنيد حتما در همان ساعات، به مطالعه بپردازيد و برنامه درسي خود را با کارهاي ديگر تعطيل نکنيد. نوشيدن يک ليوان آب ميوه يا شير به همراه بيسکويت، آجيل در اين ميان تاثير مفيدي بر عملکرد مغزي شما خواهد داشت.
دكتر كوروش جعفريان متخصص تغذيه و استاديار دانشگاه علوم پزشكي تهران در زمينه استفاده از مواد غذايي معتقد است ،كه در ايام امتحانات از مواد غذايي كه استرس زا است مثلا نوشيدن قهوه، چاي و آبميوههاي صنعتي خودداري شودچون در هنگام امتحانات استرس دانشآموزان به شدت افزايش مييابد كه اين سبب اختلالاتي در تعادل بدن و ترشح بيشتر بعضي هورمونها از جمله آدرنالين و كورتيزول ميشود، اين هورمونها که هورمون استرس ناميده ميشوند به بدن کمک ميکنند انرژي بيشتري براي مقابله با شرايط جديد داشته باشد. وي در ادامه با انتقاد از باورغلط افراد در استفاده از چاي و قهوه براي بيدار ماندن در هنگام امتحانات گفت: مواد كافئين دار مانند قهوه و چاي و حتي برخي شكلاتها در كوتاه مدت سبب بيداري و حتي تمركز حواس ميشوند اما خواص آن در مدت چند دقيقه برعكس شده و باعث برهم خوردن تمركز و حتي كاهش يادگيري و در نتيجه افزايش استرس و اضطراب در فرد ميشود.
دکتر جعفريان تاكيد كرد: افراد بهتر است در موقع امتحان و استرس از غذاهاي سبك و غذاهايي كه انرژيشان به مرور آزاد ميشود استفاده كنند.غلات و موادي حاوي كربوهيدراتهاي پيچيده كه بيشتر در نان سنگك و بربري يافت ميشود و مقدار فيبر آنها بالاست، سبب كاهش استرس در افراد ميشود.
اين متخصص تغذيه با تاكيد بر صرف تمام وعدههاي غذايي به ويژه صبحانه در ايام امتحانات اضافه کرد: در ايام امتحانات نبايد وعدههاي غذايي را حذف كرد بخصوص صبحانه كه در كنترل استرس نقشي اساسي دارد؛ چرا كه در هنگام صبح ميزان ترشح كورتيزول به بيشترين حد خود رسيده و صبحانه سبب كنترل استرس ميشود.
منبع:tafahomnews.com