پاسخ سوالات دین و زندگی 1 چاپ 89
درس اول
پیام آیات ص 6
س نحل 44 – یتفکرون تعقل و اندیشه
س ص 29 – یدبر – یتذکر – الوالاباب – تفکر و اندیشه
پیام آیات ص 7
س نحل 44 و س ص 29
پیام آیات ص 8
1 – در خود کتاب می باشد
2 – مائده – در جستجوی رضایت خداوند که همان راه سالم است
- آل عمران – پرهیزکار باشد
- نحل - مسلمان باشد
- نحل – اهل تفکر باشد
- ص اهل تدبر و تذکر و خرد باشد
- انعام – به او ابلاغ شده باشد
- بقره – تزکیه و پاک شده باشد
3 – راهنمایی شده به راه درست زندگی - دانستن حکمت و کتاب
- متذکر شدن انسان به حقایق زندگی - رسیدن به رحمت مخصوص خدا
- پاک و تزکیه شدن - دریافت نور هدایت
- دانستن آنچه نمی دانیم - رهایی از ظلمت و تاریکی و گمراهی
- تقویت تقوا - تدبر و تفکر کردن و خردمند شدن
- انذار و ترسانیدن انسانها از عواقب امور دنیوی
4 – برای همه زمانها می باشد و هیچ محدودیتی ندارد از هنگام نزول قرآن تا روز قیامت
برای همه مکانها می باشد و هیچ محدودیتی ندارد از مکه شروع شده تا سراسر جهان هر کجا که دعوت و پیام قرآن رسیده باشد را شامل می شود
پاسخ سوال امام صادق (ع) تا از موعظه های آن پند گرفته و فرمانهای خدا را اطاعت کنند و از غفلت و بیهودگی و باطل دوری کنند و اهل تدبر و تفکر باشند ص 13
درس دوم
پیام آیات ص 19
1 – چون فانی و ناپدید شونده هستند – غروب کننده و ساخته شده توسط دیگری هستند پس به او نیازمند هستند
2 – جهت خدایی یا حق گرایانه
3 – خداوند فانی نیست – نیازمند دیگری نیست چون جهان و جهانیان را او آفریده – همه خوبیها و زیبائیهای این جهان از اوست پس لایق پرستش است
نامگذاری ص 20 – کمال طلبی یا فضیلت خواهی
نامگذاری ص 21 – تنوع طلبی – بی نهایت طلبی
ب ) بی نهایت طلبی – چون انسان به دنبال چیزی است که بی پایان است و در تمام وجودات ، بی نهایت فقط خداست
درس سوم
پیام آیات 1 ص 28
مدثر 38 – انسان 3
1 – پاداش ما با عمل ما رابطه مستقیم دارد
2 – انتخاب ما در سرنوشت ما موثر است
3 – انسان مسئول انتخاب خویش است
جمع آوری اطلاعات ص 28
هدف ها و دلبستگی های فرعی یا دنیوی ---- هدفها و دلبستگی های اصیل یا اخروی ( برای هرکدام مثالهایی که دانش آموزان می گویند و در تخته یاد داشت می شود چند نمونه می نویسیم )
پیام آیات 2 ص 30
1 – اسراء 18
2 – اسراء 18
3 – از رسیدن به هدفهای اصیل و اخروی باز می ماند و با خواری و سرافکندگی وارد جهنم می شود – اسراء 18
4 – اسراء 19
5 – و برای آن سعی کند – اسراء 19
6 – اسراء 19
7 – اسرائ 19 – بقره 201
8 – اسراء 18 – بقره 200
9 – بقره 201 – قصص 6
نتیجه دنیوی – اخروی – فرع
تفکیک ص 31
اهداف و دلبستگی های فرعی اهداف و دلبستگی های اصلی
- تمام شدنی و پایان پذیر اشت - پایان ناپذیر و همیشگی است
- مانع رسیدن به اهداف دیگر می شوند - این هدفها در تقرب به خدا به دست می آیند
- احتمال عدم دسترسی به آنها وجود دارد - مانع بهره مندی از نعمت های دنیوی نمی شوند
- کم ارزش هستند - با ارزش هستند
- هدفهای دنیوی هستند - هدفهای اخروی هستند
- در آخرت پاداش ندارند - در آخرت پاداش دارند
طرح سوال ص 31 – اگر هدف اصلی باشد ناپسند است ولی اگر هدف فرعی قرار گیرد جهت رسیدن به هدف اصلی بسیار پسندیده و خوب است و لازم و ضروری نیز است
طبقه بندی ص 32 این سوال به میل بچه ها انجام می شود ما آنها را جهت می دهیم بندگی خدا 1 – خضوع در پیشگاه خدا 1 – عدالت 1 – یقین به خدا 1 به نظر من همه می تواند 1 باشد ولی نظر بچه ها هم محترم است
اندیشه و تحقیق ص 33
1 – مقداری از پیامهای مهم را می توان به دلخواه نوشت
2 – اصل این تنوع مفید است زیرا نشانه گستردگی وجود انسان است و آدمی می تواند به همه این کمالات برسد اما برای کسی که آگاهانه به سراغ این استعدادها نمی رود می تواند مضر باشد از این جهت که ممکن است او به اشتباه بیفتد و به استعدادهای کوچک و ابتدایی توجه کند و از هدفهای بزرگ باز ماند
3 – اسلام سفارش می کند هر آنچه در امور مادی تلاش می کنی در صورتی که معصیت خدا نباش می تواند رنگ الهی داشته باشد و با نیت خدایی کردن به امو رمعنوی تبدیل می شود پس دنیا و امور مادی وسیله ای برای رشد و کمال انسان است که گویند دنیا مزرعه آخرت انسان است و انسان باید از این ظرفیت برای بدست آوردن امور آخرتی استفاده کند
4 – ص 27 سطر 7 – خداوند انسان را به روشیمتفاوت از گیاه و حیوان ... نمی توان فرار کرد.
5 – انسان که هدف زندگی را به درستی انتخاب کرده و راه رفتن به سوی آن را پیش گرفته باشد فلاح و رستگاریدارد یعنی توانسته به طور متوازن استعدادهایش را شکوفا کرده وبه رشد و کمال که همان رستگاری است برسد.
درس چهارم
پیام آیات ص 37
1 – طه 8 – زیرا کلمه اسماء حسنی یعنی همه اسمهای نیک و منظورش مطلق اسماء است نه مقداری از آنها با توجه به کلمه مذکور
2 – طه 8 – زیرا طبق مفهوم آیه تنها اوست که دارنده همه نامهای نیکوست و چون همه صفات نیک به طور کامل در خدا است پس منبع همه صفات پایان ناپذیر اوست
3 – توبه 72 و 79 انعام چون او آفریننده آسمانها و زمین و هر آنچه در آن است و همچنین آفریننده همه خوبیها و زیباییهاست پس او سرچشمه و منبع همه کمالات است
4 – توبه 72 – با توجه به کلمه اکبر به درجه و برتری های بهشت پی می بریم
5 – طه 8 خداوند تمام صفات نیکو را داراست 79 انعام منبع همه کمالات نیز خداست 72 توبه خداوند در بهشت پاداش نیکوکاران را بنابه بزرگی هدفشان خواهد داد از آنجا که خداوند منبع کمال است و انسان هم به علت بی نهایت طلبی به دنبال کمال مطلق است پس برترین هدف نیز رضایت خداست که بالاترین درجه بهشت است
نمونه هایی.. ص 40
2 – 79 انعام – 72 توبه – 96 نحل – 72 توبه
اندیشه و تحقیق ص 42
1 – به دلخواه مقداری از هدفهای مهم ذکر شود
2 – بزرگی انسانها به بزرگی هدف آنها و تلاشی که برای آن می کنند بستگی دارد زیرا جهت زندگی انسان را هدف تعیین می کند کسی که خواسته های کوچک در زندگی دارد برای رسیدن به آن تلاش می کند به همان اندازه رشد می کند و به کمال می رسد اما کسی که خواسته های بزرگی دارد و برای آنها تلاش می کند به همان اندازه به کمال می رسد
3 – در جای مناسب – زیباتر – هماهنگ تر – مناسب تر – کامل تر رشد خواهد کرد
ب – من خداست زیرا مبدا و سرچشمه همه خوبیها و زیباییهاست
تفسیر کنید
1 – در پیش روی انسان دو راه وجود دارد یکی به سوی آسمان نور و کمال مطلق یعنی خداست
دیگری به سوی تاریکی و زمینی که گمراهی و ظلمت است
2 – راه حق وآسمانی یک راه بیش نیست ولی راه منحرف سیاه که و ناراحت کننده است می باشد راه حق سبز و نشاط آور است
3- هر چه به طرف خدا نزدیکتر می شویم نورانیت و کمال ما بیشتر می شود ولی راه زمینی تاریکتر نا معلومتر که نشانه عدم کمال است می شود
4 – در ابتدای تولد انسان فقط راه سبز وجود دارد که نشانه فطرت پاک انسان می باشد و راه ظلمت بعدا در اثر عدم تفکر و انجام گناه بوجود می آید
5 - ....
4 – ص 39 پاراگراف آخر بالای شعر
درس پنجم
پاسخ سوالات ص 51
1 – انسان مخلوق خدا است و خداوند خالق آنهاست
مخلوق نمی تواند بر خالق احاطه ( شناخت ) داشته باشد
پس انسان نمی تواند بر خدا شناخت کامل داشته باشد - شورای 11
2 – با مشاهده نعمتها و جهان هستی
کمالات و زیباییهای این جهان از خداونداست
بخشنده کمالات و زیباییها خود باید دارای کمالات باشد تا بتواند به کسی بدهد
پس خداوند صاحب همه کمالات و زیباییهاست - روم 27 – صافات 180 – ذاریات 20 و 21
3 – این جهان مخلوق خداوند است
مخلوق نمی تواند در مرتبه خالق قرار گیرد
پس این جهان نمی تواند در مرتبه خدا قرار گیرد – شورای 11 – صافات 180 – یس 36
پیام آیات ص 52
محیی-احیاء کننده زنده کننده موجودات چه بعد از مرگ و چه قبل از مرگ خدا همیشه زنده است – یس 33
رازق – روزی دهنده روزی رسان خداوند روز یموجودات را آفرید و هر موجود با توجه به تلاشش به آن می رسد – یس 33 و 35
خالق – آفریننده آفریدگار خداوند خلق کننده همه موجودات و جهان و جهانیان می باشد (باعلم و قدرت و حکمت دقیق ) یس 36
مدبر – تدبیر کننده عاقبت اندیش چاره جو اداره کننده جهان و جهانیان خداوند در خلق جهان با برنامه ریزی دقیق عمل کرده است – یس 36 الی 39
مقدر – آنچه تقدیر شده نصیب و قسمت سرنوشت خدا هر چیزی را به اندازه خلق کرده و سرنوشتی برای هر چیز قرار داده – یس 37 – 38 – 39
حکیم – دانا صاحب حکمت کسی که کارهایش از روی دانایی و بینایی باشد قدرتش زیاد و حاکم است و هدف دارد – روم 27 و مجموعه آیات
رحیم – بخشنده جهان را به گونه آفریده که همه موجودات بتوانندبه راحتی در آن زندگی کنند – مجموعه آیات
علیم – دانا دانشمند تمامی علم ها و دانش ها نزد خداوند است که همه موجودات نشان دهنده علم خداوند است و نامحدود است – مجموعه آیات
اندیشه و تحقیق ص 53
1 – الرحمن الرحیم صمد لم یلد و لم یولد لم یکن احد
2 – الرحمن الرحیم مالک ( از نعبد نستعین اهدنا انعمت مغضوب خودمان اسمها را استنباط می کنیم )
3 – اله اله حی قیوم ملک یعلم قادر علی عظیم سمیع علیم شفیع الله ولی نور وسع
4 – الله عزیز ذوانتقام هدی
2 ص 54
1 – اندازه ها را تو
2 – از چه کسی جز تو مدد
3 – به درگاه چه کسی
4 – چگونه از تو غافل تاشم
5 – حیات طیبه ای
6 – بی تو هیچ اند
درس ششم
پیام آیات ص 59
1 – حشر 22 الی 24
2 – خالق – باری – حکیم – عزیز – مصور – الرحمن – الرحیم – ملک – قدوس – سلام – مومن – مهمین .....
3 – انعام 100
4 – شرکاءالجن – داشتن فرزند و همچنین صفاتی مانند فقر و نیاز – جهل و عجز – که نشانه کاستی است
تفکیک ص 60
کلیه صفات کمالی ثبوتی می باشند و صفاتی که از نقص ناشی می شود سلبی هستند به دلخواه از قسمتهای خواسته شده نوشته شود
تفکیک ص 62 و 63
ثبوتیه – ملکا- پاکی – راهنمایی- فضل – توحید-حکیمی – عظیمی – کریمی – رحیمی – فضلی – سزاوار سنایی – سطر ششم هوالاول = ازلی – هوالاخر =ابدی – عزی – جلالی – علمی – یقینی- نوری – سروری – جودی – سخایی – بدانی – فزایی ( در همین سطر عالم بالغیب – ستارالعیوب – یمیت – یحیی از هر بیت در یافت می شود ) احد صمد ملک – توحید
سلبیه – رنج – گداز – درد – نیاز – بیم – امید – عیب – خطا – فهم – شبه – وهم – نبد- خلق – نبود – خلق – نبجنبی – بگردی بگاهی – عیبی – بیشی – کمی – لیس کمثله – لیس له ضد
نمونه ص 63
1 – 22 تا 24 حشر – 100 انعام
2 – مثل یک
3 – ص 59 و 60 وجود دارد
اندیشه و تحقیق ص 63
1 – صفتی را می توان به خدا نسبت داد که جنبه کمالی داشته باشد
2 – زیرا بعضی از صفات از نقص حکایت می کنند نه اینکه واقعا چیزی را برای موصوف خود اثبات نمایند
3 – الف – همه صفات کمالی در خدا است ولی انسان بعضی از آنها را که شکوفاشده دارد
ب – صفات کمالی خداوند به صورت نامحدود است ولی صفات انسان محدود می باشد
ج – صفات خداوند عین ذاتش بالفعل می باشد ولی صفات انسان بالقوه بوده ود رصورت شکوفاشدن به صورت محدود دیده می شود
چ – در خداوند صفات ناشی از نقص دیده نمی شود ولی در انسان صفات سلبی دیده می شود
چهار جمله حمد خدا سوره حمد چهارجمله تسبیح ذکر رکوع – سجده – تسبیحات اربعه – تشهد نماز – قسمتی از سوره اخلاص ( البته می تواند جمله دیگری باشد ولی راحترش این است )
درس هفتم
پیام آیات ص 68
1 – عمل شایسته – ایمان – نحل 97
2 – بنابه فرمایش خداوند عمل صالح وقتی ارزشمنداست که از روی ایمان باشد – نحل 97- اسراء 9
3 – درونی – حجرات 14
نمونه ص 71
1 – حجرات 14 – اسراء9 2 – نحل 97
اندیشه و تحقیق ص 72
1 – برای آن که شناخت از یک کار خوب به عمل منجر شود باید از مرحله عقل و ذهن عبور کرده و به قلب برسد به طوری که قلب آن را باور کند وقتی قلب حقیقتی را باور نمود و به آن شوق پیدا کرد همت انسان را به سوی آن برمی انگیزد و به دنبالش به آن عمل می کند ( می توان ص 69 قسمتهای آبی را هم گفت )
2 – در قلب حالت تنفر و انزجار پیدا می شود و هر چه این حالت شدیدتر باشد دوری از عمل هم بیشتر می شود البته تنفر با نوعی علاقه همراه است و آن علاقه و محبت به خود می باشد چون آدمی به خود علاقه و محبت دارد و از چیزی که برایش ضرر دارد متنفر است ( سیگار ) یا هم از ص 69 قلب کانون وجود آدمی است و..
ب – استاد مطهری
علم ایمان
– توانستن - خوب خواستن
– روشنایی و توانایی بخشیدن - عشق و امید و گرمی بخشید
– ابزارساختن سرعت بخشیدن - مقصد دادن – جهت دادن
– انقلاب بیرونی – زیبایی عقل - انقلاب درون- زیبایی روح
– نیروی منفصل – سازگارکردن جهان آدمی - نیروی متصل – سازگار کردن روان آدمی
– افقی – ساختن طبیعت - بالابردن – ساختن انسان
– امنیت بیرونی - امنیت درونی
تفسیر کنید ص 73
این نشان دهنده آن است که قلب انسان منزلگاه ایمان است خداوند به انسان قدرت عقل و انتخاب داده تا بتواند بوسیله آن خوب را از بد شناخته و راه درست را انتخاب نماید هر کس عقل خود را به کار نیندازد و از هوی و هوس پیروی کند در حقیت از شیطان پیروی کرده و از فرمانهای الهی پیروی نکرده شیطان دشمن قسم خورده انسان است و قصد دارد که او را به بیراهه برده و از راه راست دورش سازد حال ما می توانیم با کمک عقل و راهنماییهای خداوند که در قرآن آمده عمل کرده و بر نفس خود و شیطان غلبه کنیم .
درس هشتم
پیام آیات1ص 79
آل عمران 190
آفرینش آسمان و زمین هدف دار است – قرآن ما را به تفکر در آفرینش تشویق می کند – گردش شب و روز هدفمند و نظامند است – خردمندان پند پذیرند – نشانه قدرت و تدبر خداوند است
پیام آیات 2
9 و 41 و 42 احزاب – 2 انفال – 28 رعد
- ذکر کثیر – بامداد و شامگاه ( نماز 5 گانه ) – یاد خدا دلهای مومنین را می لرزاند – ایمان مومنان با تلاوت آیات زیاد می شود – مومنان بر خدا توکل می کنند – با یاد خدا دلهای مومنان آرام می یابد – با یاد آوری نعمتهای خدا او را تسبیح گفته و شکرگزار او باشیم
نمونه یابی ص 80
کارهایی که یاد خداوند را در دل زنده می کند کارهایی که ما را از خدا غافل می کند
2 – حضور در مسجد و شرکت در نماز جماعت 2 – دوستی با کسانی که زندگی را جدی نگرفته اند
3 – مطالعه زندگی معصومین 3 – سرگرم شدن به فیلم ها و کتاب های نامناسب بازیهای
4 – همنشینی با افراد با ایمان و صمیمی و دانشمندان گمراه کننده
علوم دینی 4 – همنشنی با گناهکاران
5 – یاری رساندن به نیازمندان و همنوعان 5 – بی توجهی به نعمت های پیرامون خود
6 – رفتن به مزار شهدا و اهل قبور 6 تکرار گناهان و عادت داشتن به آن
7 – خوردن مال حرام و یتیم
8 – شرکت در مجالس لهو و لعب
پیام آیات 3 ص 81
عنکبوت 2 – حجرات و مومنان نیز غیر مستقیم آمده است
پیام آیات ص 82
- مومنان در نمازهایشان خشوع دارند به خدا توجه دارند - 2 مومنون
- مومنان از کارهای بیهوده و لغو پرهیز دارند – 3 مومنون
- مومنان نسبت به پرداخت زکات عاملند – 4 مومنون
- از صفات مومن است که به فرمان الهی خداوند را بسیار یاد می کنند – 41 احزاب
- خداوند را در بامدادان و شامگاهان تسبیح می کنند – 42 احزاب
- نعمت های خدا را یاد کرده سپاس گزار او هستند – 9 احزاب
- بعد از ایمان به خدا و پیامبر دیگر شک به خود راه نداده و در راه او تلاش می کنند – 15 حجرات
- وقتی که خدا را یاد می کنند دلهایشان لرزان می شود – 2 انفال
- وقتی آیات خدا را یاد می کنند و به معنی آن توجه دارند ایمانشان افزوده می گردد – 2 انفال
- با یاد خدا دلهایشان آرام می گیرد – 28 رعد
اندیشه و تحقیق ص 86
1 – زیرا د رسنین بزرگسالی ریشه های اخلاق فاسد در انسان ممکن است زیاد شود و مبارزه با نفس مشکل تر باشد ولی در سنین جوانی و نوجوانی انسان به واسطه پاکی خود به ملکوت نزدیکتر است و تلاش برای اصلاح و خودسازی آسانتر است
2 – نگذارید در اصلاح خودتان زمان بگذرد و به پیری بیفتید زیرا تا قوای جوانی هست تا روح لطیف جوانی هست و تا ریشه های فساد در او کم است می تواند خودش را اصلاح کند
3 – یادخدا – ص 80 انجام نیکی ها و دوری از گناهان
4 – عدم یاد خدا – همان قسمت بالا
5 – توجه دائمی به خداوند و حضور فرشتگان و معصومین – رعایت پاکی چشم و زبان و فکر و قلب – دوری از آلودگی ها و پلیدیها – انجام نیکی ها و خوبی ها – وقتی که دل از زشتیها دور شود و به زیباییهای ایمان و نور آراسته شود دل حرم همیشگی خداوند می شود
درس نهم پیام آیات ص 93
1 - اسوه بودن – درود خدا بر ابراهیم – صبور بودن – نیکو کار بودن - خلیل الله بودن – نیکوتر بودن از نظر دین – مسلم بودن – حق گرا بود ن – ممتحنه 4 – نساء 125 – احقاف 35
2 – نه می تواند شامل افراد دیگر هم باشد که راه و روش حضرت ابراهیم را دنبال می کند – احقاف 35 – نساء 125
3 – خدا را محبوب خود قرار داده بود – برپایی آیین توحیدی ( محور یکتاپرستی )- ص 91
4 – مبارزه با بت پرستی - تفکر توحیدی – تحمل سختیها - هجرت از دیار - پایداری در عزم بزرگ - ص 91
5 – اهل تسلیم – اهل پایداری – اهل تصمیم – محبوب قرار دادن خدا – حق گرا بودن – ص 91
6 – زیرا فلاح و رسگاری را از دست می دهد و از خدا دور میشود در حالی که سعادت انسان تنها در آیین حق گرا بودن است – ص 91
7 – تقوا – عزم – صبر و بردباری برای رسیدن به هدف – احقاف 135 – آلعمران 186
8 – بهره ای از بهشت ندارند – خدا با آنها صحبت نمی کند – رحمتش را از آنها می گیرد – آنها را عذاب می کند 0 از آنها روی برمی گرداند – به حال خود وامی گذارد – به آنها نگاه نمی کند – آل عمران 77
مقایسه ص 95
- اراده قوی دارند – اعتماد به نفس دارند – صبور و شکیبا هستند – تلاشگر و موفق هستند به عهدشان وفامی کنند – هدفشان رضایت خدا می باشد ( موارد دیگر هم می توان ذکر کرد ) انسانهای فاقد عزم برعکس اینها است
نمونه یابی ص 97
1 - عزم و صبر در کارهاست – احقاف 35 – آل عمران 186
2 – بند 1 ص 93
3 – ممتحنه 4 – نساء 125
اندیشه و تحقیق
ص 98
1 – انسان با قدرت اختیار خود می تواند گزینش و انتخاب کند یعنی از طریق تفکر راههای مختلف رسیدن به یک هدف را بررسی و ارزیابی کند و در میان این راهها یکی را برگزیند و عزم کند که آن راه را تا رسیدن به مقصد بپیماید در واقع همین که عزم به کاری صورت گرفت بدان معناست که انسان هدفی را انتخاب کرده است به میزانی که عزم و تصمیم انسان بزرگتر باشد ارزش انسان بالاتر است زیرا تصمیم و عزم اولیه را همه دارند اما وقتی نوبت به تصمیم های بزرگتر و عمل به آن می رسد همه نمی توانند قدم پیش بگذارند
2 – 95 چون دارای ویژگیهای ( جدول ص 95 ) قسمت راست هستند دوست داریم و قسمت چپ هستند دوست نداریم
ب – 130 طه ترجمه آیه ( برگزاری نماز در طول شبانه روز و صبر و شکیبایی ) مرحله دوم
- 17 لقمان ترجمه آیه ( نماز را به پادار امبمعروف و نهی از منکر کن و صبر کن بر آنچه به تو می رسد ) مرحله سوم
- 61 یس ترجمه آیه ( ای فرزند آدم آیا با شما عهد و پیمان نکردم که شیطان و دیو سرکش را پرستش نکنید که او دشمن آشکار شماست ) مرحله اول
برای پاسخ به این سوال ذکر معنی لازم است ( حفظ معنی نه – بلکه ذکر از طرف دبیر محترم )
فایل ضمیمه 
خلاصه درس دین و زندگی سال اول همراه با سوالات مهم درس
لطفا سوالات را در ادامه مطلب بخوانید.
